________________
-
भगवतीसूत्रे त्रयेऽपि तेषां विकुर्वणादि प्रतिपादनं संभवति । ‘से जहा नामए-केइपुरिसे हिरन्नपेलं गहाय गच्छेज्जा, एवामेव अणगारे वि भावियप्पा हिरण्णपेलहत्थकिच्चगएणं अपाणेणं सेसं तंचेव' तत्-अथ, यथा नाम-कश्चित् पुरुषो हिरण्यपेटिकां-हिरण्यस्य मञ्जूषां गृहीत्वा-हस्तेन आदाय गच्छेत् , एवमेव-तथैव अनगारोऽपि भावितात्मा हिरण्यपेटिकाहस्तकृत्यगतेन-हिरण्यपेटिकालक्षणं हस्ते कृत्यं कार्य गतं यस्य स, तथाविधेन आत्मना हिरण्यपेटिका रूपाणि विकुर्वित्वा शेषं तदेव-पूर्वोक्तवदेव-ऊवं विहायसि-आकाशे उत्पतेत् 'एवं सुवमपेलं, एवं रयणपेलं, वइरपेलं, वत्थपेलं, आभरणपेलं, एवं-पूर्वोक्तरीत्यैव यथा कश्चित् पुरुषः सुवर्णपेटिका-सुवर्णस्य मज्जूषाम् , एवं-तथैव है । अर्थात् उसकी वैक्रियशक्ति से यदि ऐसा करना चाहे तो कर सकता है, ऐसा सामर्थ्य उसकी वैक्रियशक्ति में है । परन्तु ऐसी विक्रिया वह कालत्रय में भी नहीं करता है। कि जिससे वह अपने द्वारा विकुर्वित रूपों से जम्बूद्वीप जैसे क्षेत्र को पूरा भर देवे अथवा भरा हो, या भर देगा। अब गौतम प्रमु से ऐसा पूछते हैं-'से जहानामए केइपुरिसे हिरन्नपेलं गहाय गच्छेज्जा, एवामेव अणगारे वि भावियप्पा हिरणपे. लहत्थकिच्चगएणं अप्पाणेणं.' हे भदन्त ! जैसे कोई पुरुष चांदी की पेटी को लेकर हाथ में पकडकर चलता है, उसी प्रकार से भावितात्मा अनगार भी चांदी की पेटी लेकर चलते हुए मनुष्य के जैसे रूपों की चिकुर्वणा करके ऊपर आकाश में उड सकता है क्या ? 'एवं सुषन्नपेलं एवं रयणपेलं, वइरपेलं, वत्थपेलं, आभरणपेलं' इसी प्रकार जैसे कोई पुरुषसुवर्ण की पेटी को, कोई पुरुष रत्न की पेटी को, कोई पुरुष हीरे આવ્યું છે. એટલે કે તેમની વૈક્રિય શક્તિથી તેઓ એવું કરવા ધારે તે કરી શકે છે, એવું સામર્થ્ય તેમની વૈકિયશકિતમાં છે, પરંતુ એવી વિક્રિયા તેઓ કાળત્રયમાં કદી કરતા નથી એટલે કે પિતાની વૈક્રિયશક્તિ દ્વારા વિકવિત રૂપ વડે તેમણે કદી જબૂદ્વીપને ભર્યો નથી, ભરતા નથી અને ભરશે નહીં.
गौतम स्वाभाना प्रश्न-" से जहानामए केइ पुरिसे हिरन्नपेलं गहाय गच्छेज्जा, एवामेव अणगारे वि भावियप्पा हिरणपेलहत्थकिच्चगएण' अप्पाणेणं." હે ભગવન્! જેમ કેઈ પુરુષ ચાંદીની પેટીને પિતાના હાથમાં પકડીને ચાલે છે. એ જ પ્રમાણે શું ભાવિતામા અણગાર પણ ચાંદીની પેટી લઈને ચાલતા મનુષ્યના જેવા રૂપોની વિમુર્વણા કરીને ઉપર આકાશમાં ઊડી શકે છે ખરાં? " एवं सुवन्नपेलं, एव रयण पेलं, वइरपेलं, वत्थपेलं, आभरणपेलं " से प्रभार જેવી રીતે કેઈ પુરુષ સુવર્ણની પેટીને, કે પુરુષ રનની પેટીને, કઈ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૧
