________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ०९ सू०२ देवोत्पत्तिनिरूपणम् ३१५ नो मणुस्सेहितो, देवेहितो वि उववज्जति' हे गौतम ! देवाधिदेवा अर्हन्तः केवलिनो नैरयिकेभ्य आगत्य उपपद्यन्ते, किन्तु नो तिर्यग्योनिकेभ्यः, नो वा मनुव्येभ्य आगत्य उपपद्यन्ते, अथ च देवेभ्योऽपि-भवनपतिवानव्यन्तरादि सर्वार्थसिद्धपर्यन्तेभ्य आगत्य उपपद्यन्ते । गौतमः पृच्छति-जइ नेरइएहितो०' हे भदन्त ! यत् खलु देवाधिदेवाः नैरयिकेभ्यः आगत्योपपद्यन्ते ? तत् किं रत्नप्रभा पृथिवीनैरयिकेभ्यः, किं वा शर्कराप्रभावालुकाप्रभापङ्कमभाधूमप्रभातम प्रभाऽधः सप्तमीपृथिवीनैरयिकेभ्यः आगत्योपपद्यन्ते ? भगवानाह-एवं तिसु पुढवीसु एहितो, उववज्जति, नो तिरिक्ख जोणिएहितो, ना मणुस्से हितो, देवेहितो वि उववज्जति' देवाधिदेव-अर्हन्त केवली नैरयिकों में से आकरके भी उत्पन्न होते हैं एवं देवों में से भी आकरके उत्पन्न होते हैंपरन्तु वे तिर्यश्वगति से, एवं मनुष्यगति से आकर के उत्पन्न नहीं होते हैं। देवों में से आकरके वे उत्पन्न होते हैं-इसका तात्पर्य यह है कि वे भवनपति, वानव्यन्तर आदि से लेकर सर्वार्थसिद्धपर्यन्त के देवों में से आकरके उत्पन्न होते हैं। ____ अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जइ नेरइएहितो०' हे भदन्त ! देवाधिदेव यदि नैरधिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं तो क्या रत्नप्रभापृथिवी के नैरथिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं ? या शर्करा प्रभा के, या वालुकाप्रभा के, या पंकपमा के, या धूमप्रभा के, अथवा तमःप्रभा के या अधः सप्तमीपृथिवी के नैरयिकों में से आकरके उत्पन्न
महावीर प्रभुना उत्त२-" गोयमा !" गौम! “नेरइएहितो उवव. जंति, नो तिरिक्ख जोणिएहितो, नो मणुस्सेहितो, देवेहितो वि उववज्जति" (અહંત કેવળી) નારકમાંથી આવીને પણ ઉત્પન્ન થાય છે, જેમાંથી આવીને પણ ઉત્પન્ન થાય છે, પરંતુ તિર્યંચગતિ અને મનુષ્યગતિમાંથી આવીને Gपन्न यता नथी. “वामाथी मापी 64-थाय छ." मे पैमा. નિક આદિથી લઈને સર્વાર્થસિદ્ધવિમાનના દેવ પર્યન્તના દેવમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે.
जीतम स्वामीना प्रश्न-" जइ नेर इरहि०" त्या समपन् ! हेवा. ધિદેવ જો નારકમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે, તે કઈ નરકપૃથ્વીના નારકોમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? શું રત્નપ્રભાના નારકમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? કે શર્કરામભાના, કે વાલુકાપ્રભાના, કે પંકપ્રભાના, કે ધૂમપ્રભાના, કે તમારભાના, કે અધઃ સપ્તમીના નારકમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે?
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦