________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१२ उ०५ सू०२ प्राणातिपातादिविरमणनिरूपणम् १८५ आश्रित्य-औदारिकवैक्रियतैजसशरीरपुद्गलापेक्षयेत्यर्थः पश्चवर्णाः, यावत्-द्विगन्धाः, पञ्चरसाः, अष्टस्पर्शाः मज्ञप्ताः,-शेषं यथा नैरयिकाणाम् प्रतिपादितं तथैव प्रतिपत्तव्यम् , तथा च वायुकायिकाः कामणशरीरं प्रतीत्य-आश्रित्य पञ्चवर्णाः, द्विगन्धाः, पश्चरसाः, चतुःस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः, जीवं प्रतीत्य-आश्रित्य तु अपर्णाः, अगन्धाः, अरसाः, अस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः इतिभावः । 'पंचिदियतिरिक्खजोणिया जहा वाउक्काइया' पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः यथा वायुकायिकाः प्रतिपादिता स्तथैव प्रतिपत्तव्याः, तथा च पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः अपि औदारिकवैक्रियतेजसशरीराणि प्रतीत्य पञ्चवर्णायष्टस्पर्शाः, प्रज्ञप्ताः, कार्मणशरीरं प्रतीत्य पश्चवर्णादि वह औदारिक वैक्रिय, एवं तैजस शरीर के पुतलों की अपेक्षा से है। अर्थात वायुकायिक जीव औदारिक, वैक्रिय और तैजसशरीर के पुद्गलों की अपेक्षा से पांच वर्णों वाले, यावत्-दो गंधोयाले, पांच रसोंवाले
और आठ स्पर्शी वाले कहे गये हैं-इसके आगे का और कथन नैरयिकों के जैसा जानना चाहिये तथा-वायुकायिक जीव कामण शरीर के पुद्गलों की अपेक्षा से पांच वर्णों वाले, दो गंधोंवाले, एवं चार स्पों वाले होते हैं। 'जीवं पडुच्च' तथा जीव की अपेक्षा से वायुका. यिक जीव विना वर्ण के विना गंध के, विना रस के और विना स्पर्श के होते हैं। 'पंचिदियतिरिक्खजोणिया जहा याउकाइया' प्रतिपादित वायुकायिकों के जैसा पंचेन्द्रियतिर्यगयोनिक जीव कहे गये हैं तथाच पंचेन्द्रियतिर्यग्योनिक भी औदारिक, वैक्रिय, एवं तैजसशरीर के पुदलों की अपेक्षा से पांच वर्णों वाले, दो गंधोंवाले, पांच रसोवाले और आठ રિક, તેજસ, અને વૈક્રિય શરીરનાં પુદ્રની અપેક્ષાએ પાંચ વર્ણોવાળા, બે ગધવાળા, પાંચ રસોવાળા અને આઠ સ્પર્શીવાળા હોય છે. ત્યાર પછીનું સમસ્ત કથન નારકના કથન પ્રમાણે જ સમજવું જેમ કે-વાયુકાયિક જીવે કામણશરીરના પુલેની અપેક્ષા એ પાંચ વર્ણોવાળા, બે ગધેવાળા, પાંચ
सोपा भने या२ २५शेविण डाय छे. “जीवं पडुच्च" नी भयेક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે, તે તેઓ વણરહિત, ગંધરહિત, રસરહિત અને સ્પર્શ રહિત હોય છે.
“पंचिंदियतिरिक्खजोणिया जहा पाउकाइया" वायुयाना २१ કથન પંચેન્દ્રિય તિર્યંચોના વર્ણાદિના વિષયમાં પણ સમજવું એટલે કે ઔદા. રિક, વૈક્રિય અને તૈજસ શરીરના પુલોની અપેક્ષાએ પચેન્દ્રિયતિને પણ પાંચ વર્ણવાળા, બે ગંધવાળા, પાંચ રસોવાળા અને આઠ સ્પર્શીવાળા
भ० २४
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦