________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ० ५ सू० २ प्राणातिपातादिविरमणनिरूपणम् १८१ कतिवर्णाः यावत् - कतिगन्धाः, कतिरसाः, कतिस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः ? भगवानाह - 'गोयमा ! वेउव्वयतेया पडुच्च पंचवन्ना, पंचरसा, दुगंधा, अट्ठफासा पण्णत्ता' हे गौतम! नैरयिकाः खलु वैक्रियतैजसानि पुद्गलानि प्रतीत्य - आश्रित्य वैक्रियवैजसशरीर पुद्गला पेक्षयेत्यर्थः पञ्चवर्णाः, द्विगन्धाः, पञ्चरसाः, अष्टस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः, वैक्रियतैजसशरीरयोः बादरपरिणामपुद्गलरूपत्वात् तयोर्बादरत्वेन तदपेक्षया नैरयिकाणाम् अष्टस्पर्शवत्वमवसेयम्, किन्तु - 'कम्मगं पडुच्च पंचचन्ना, दुगंधा, पंचरसा, चउफासा पण्णत्ता' कार्मणपुद्गलशरीर प्रतीत्य- आश्रित्य कार्मणपुद्गलशरीरापेक्षया इत्यर्थः नैरयिकाः पञ्चवर्णाः, द्विगन्धाः, पञ्चरसाः, चतुःस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः, कार्मणशरीरस्य सूक्ष्मपरिणामपुद्गलरूपत्वात् तेषां चतुःस्पर्शत्वं बोध्यम्, किन्तु -
अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते है-"नेरइयाणं भंते! कइवण्णा, जाव कइफासा पण्णत्ता' हे भदन्त ! नैरथिक कितने वर्णों वाले, कितने गंधोवाले, कितने रसोंवाले, और कितने स्पर्शोंवाले कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'गोयमा ! वेउब्वियतेयाई पडुच्च पंचवन्ना, पंचरसा, दुगंधा, अट्ठफासा पण्णत्ता' हे गौतम! नैरथिक वैक्रिय और तेजस पुगलों की अपेक्षा लेकर पांच वर्णोंवाले, दो गंधोंवाले, पांच रसोंवाले और आठ स्पर्शवाले कहे गये हैं। क्यों कि वैक्रिय और तैजस शरीर बादर परिणामवाले पुद्गलरूप होते हैं। इन दोनों की बादरता को one feat में आठ स्पर्शवत्ता कही गई है । किन्तु 'कम्मगं पडुच्च पंचवन्ना दुगंधा, पंचरसा चउफासा पण्णत्ता' कार्मणशरीररूप पुद्गल की अपेक्षा करके नैरयिक पांचवर्णो वाले, दो गंधवाले, पांच रसोंवाले,
गौतमस्वामीनो प्रश्न- 'नेरइयाणं भंते ! कइवण्णा, जाव कइफासा पण्णत्ता ? ' હું ભગવન્! નારકો કેટલાં વર્ણવાળાં, કેટલા ગધેવાળા, કેટલા સેાવાળાં અને કેટલા સ્પર્શવાળાં છે ?
भडावीर अलुनो उत्तर–“ गोयमा ! डे गौतम ! " वेउब्वियतेयाई पडुच्च पंचवन्ना, पंच रसा, दुग्गंधा, अट्ठफासा पण्णत्ता " तैनस भने वैडिय युद्धबोनी અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે, તે નારકાને પાંચ વર્ણીવાળાં, એ ગધાવાળાં, પાંચ રસાવાળાં અને આઠ સ્પર્શાવાળાં, કહ્યાં છે. કારણ કે વૈક્રિય અને તૈજસ શરીર ખાદર પરિણામવાળાં પુદ્ગલેા રૂપ હાય છે તે મન્નેની બાદરતાને કારણે નારકામાં આઠ સ્પર્ઘાના સદ્ભાવ કહ્યો છે. પરન્તુ " कम्मगं पडुच्च पंचवन्ना, दुगंधा, पंचरसा चउफासा पण्णत्ता" अभंगुशरीर ३५ युद्धबनी અપેક્ષાએ નારકાને પાંચ વર્તાવાળાં, એ ગંધાવાળાં, પાંચ રસેાવાળાં અને ચાર
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
