________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीकाश०९३०३२सू०१८नैरयिकाधुत्पादादिसान्तरनिरन्तरतानि० ३३५ इति । भगवानाह-'गंगेया! सयं एवं जाणामि, णो असयं,असोच्चा एते एवं जाणामि, नो सोचा' हे गाङ्गेय ! स्वयम् आत्मनैव न परतोऽनुमानादितः केवलज्ञानित्वात् सर्वज्ञत्वात् एतदेवं पूर्वोक्तप्रकारकं वस्तु जानामि, नो अस्वयम् परतो जानामि, अश्रुत्वा-एतदेवं जानामि, नो श्रुत्वा न पुरुषान्तरवचनमाकये जानामि, यत्'सओ नेरइया उवयजंति, नो असो नेरइया उववज्जति' इत्यादि।
गाङ्गेयः पृच्छन्ति-' से केणटेणं भंते ! एवं वुच्च तं चेव जाव नो असओ वेमाणिया चयंति ? ' हे भदन्त ! तत् केनार्थेन एवमुच्यते-तदेव पूर्वोक्तरीत्यैव यावत् सन्तो नैरयिकादि वैमानिकान्ता उपपद्यन्ते. नो असन्त उपपद्यन्ते ? इत्यादि। भगवानाह-'गंगेया ! केवलीगं पुरथिनेणं मियंपि जाणइ, अमियं पि जाणइ दाहिणेणं, एवं जहा सद्दुहेसए जाव निव्वुडे नाणे केवलिरस' हे गाङ्गेय । स्वयं जानता हूं परकी सहायतासे नहीं जानता हूं, और न पुरुषान्तरके वचनोंको सुन करके इन पदार्थों को मैं पूर्वोक्त स्वभावसे युक्त जानता हूं, किन्तु विना सुने अपने आपही इन नैरयिकादि पदार्थों को पूर्वक्ति स्वभाववाले जानता हूं 'सओ नेरइया उववज ति, नो असओ नेर. इया उववजति' इत्यादि। ___ अब गांगेय प्रभुसे ऐसा पूछते हैं-' से केणटेणं भंते ! एवं बुच्चइ तं चेव जाव नो असओ वेमाणिया चयंति' हे भदन्त ! ऐसा आप किस कारणसे कहते हैं कि मैं इन नैरयिकादि पदार्थों को पूर्वोक्त स्वभावसे युक्त स्वयं जानता हूं पस्के वचनादिकोंको सुनकरके नहीं जानता हूं इत्यादि । इसके उत्तरमें प्रभु कहते हैं 'गंगेया' हे गांगेय ! 'केवली णं पुरथिमेणं मियं पि जाणइ, अमिय पि जाणइ, दाहिणेणं एवं सदुद्देसए जाव निव्वुडे नाणे केवलिस्स' केवलज्ञानी पूर्व दिशामें વાત હું સ્વયં જાણી શકું છું–તે જાણવા માટે મારે અન્યની સહાયતા લેવી પડતી નથી. એ વાત અન્ય પુરુષોનાં વચને શ્રવણ કર્યા વિના મારી જાતે જ એ બધી વાત હું કેવળજ્ઞાનથી દેખી–સમજી શકું છું.
भांगेयना प्रश्न-" से केणट्रेण भंते ! एवं वुच्चइ तचेव जाव नो असओ वेमाणिया चयति ?" 3 महन्त ! ॥५॥ ४२ मे डर छ। કે આપ નારકાદિ પદાર્થના પૂર્વોક્ત સ્વભાવને સ્વયં જાણે છે, અન્યનાં વચને શ્રવણ કર્યા વિના આપ જાતે જ આ બધું જાણે છે? ઈત્યાદિ.
महावीर प्रसुनी उत्तर-“गंगेया !" , गेय! " केवलीणं पुरस्थिमेण मियपि जाणइ, अमिय पि, जाणइ, दाहिणेण एवं जहा सदुद्देसए जाब निव्वुडे नाणे केवलिस्स" सज्ञानी पूर्वमा भयाहित परतुने ५y onो छ
श्री. भगवती सूत्र : ८