________________
भगवती सूत्रे
"
,
,
अथ गाङ्गेय भगवतोsतिशायिनीं जाव संपदं संभावयन् प्राह - संयं भंते !" इत्यादि । सयं भंते ! एवं जाणह उदाहु असयं ' हे भदन्त ! किं स्वयम् आत्मनैत्र एवं पूर्वोक्तमकारक वस्तु जानासि वेत्सि ? उताहो अथवा किम् अस्वयम् नात्मनैव अपितु परतो जानासि ? तथा 'असोचा एते एवं जाणह, उदाहु सोचा किम् अश्रुत्वा आगमानपेक्षन एतदेवं जानासि ? ' उताहो अथवा किं श्रुत्वा पुरुषान्तरवचनमाकर्ण्य आगमत इत्यर्थः जानासि ? । पूर्वोक्तप्रकारकवस्तुस्वरूपमाह - ' सओ नेरइया उववज्जति, जाव सओ बेमाणिया चयंति, नो असओ वेमाणिया चयंति ? ' यत् सन्त एव नैरयिका उपपद्यन्ते, नो असन्तो नैरयिका उपपद्यन्ते, यावत् - सन्तो भवनपत्यादि वैमानिकान्ता उपपद्यन्ते नो असन्त उपपद्यन्ते इति । एवमेव सन्तो नैरयिकादि वानव्यन्तरपर्यन्ता उद्वर्तन्ते, नो असन्त उद्वर्तते तथैव सन्त एवं ज्योतिषिकवैमानिकाश्च्यवन्ते, नो असन्तश्च्यवन्ते ? पत्तिको जानकर उनसे पूछते हैं ' सयं भंते ! एवं जागह, उदाहु असयं' हे भदन्त नैरयिकादि पूर्वोक्त पदार्थ जिस स्वभाव से युक्त आपने कहे हैं - वे ऐसे ही हैं यह बात आप स्वयं जानते हैं - या दूसरोंके कहने से जानते हैं ? तथा 'असोच्चा एए एवं जागह उदाहु सोच्चा ' ये सब ऐसे ही हैं यह बिना आगम के आप जानते हैं, अथवा आगमसे जानते हैं ? कि 'सओ नेरइया उबवज्जति, नो असओ नेरइया उववज्जंति जाव सओ वैमाणिया चयंति, नो असओ वैमाणिया चयंति ' इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'गंगेया !
यं एए एवं जाणामि, णो असयं, असोच्चा एए एवं जाणामि नो सोच्चा' हे गांगेय ! केवलज्ञान से युक्त होनेके कारण, तथा सर्वज्ञ होनेके कारण में पूर्वोक्त नैरयिकादि पदार्थ पूर्वोक्त प्रकारवाले हैं वह
३३४
गांगेय अणुभारनी प्रश्न - “ सयं भंवे ! एवं जाणह, उदाहु असयं ? असोकचा एए एवं जाणह, उदाहु, सोच्चा-सओ नेरइया उववज्जति, नो असओ नेरइया उववज्जति, जाव सओ बेमाणिया चयंति, नो असओ वेमाणिया चयंति ” हे लहन्त ! नार माहि वना उत्पाद, उद्वर्तना यदि विषेनी જે વાત આપે કહી તે વાત શું આપ સ્વય... જાણેા છે ? તે વાત આપ આગમની સહાયતા વિના જાણા છે, કે આગમની મદદથી જાણેા છે. ?
महावीर अलुन उत्तर - " गंगेया ! सयं एए एवं जाणामि, जो असय, असोच्चा, एए एवं जाणामि नो सोच्चा-समो नेरइया उववज्जति, नो असओ नेरइया उववज्जति ” इत्याह हे गांगेय ! देवजज्ञानथी युक्त होवाथी तथा સુજ્ઞ હાવાથી પૂર્ણાંકત નારકાદિ જીવા પૂર્વોક્ત સ્વભાવવાળા હોય છે એ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૮
ܕܕ