________________
-
६२४
भगवतीमत्रे जाणइ मणसा कायसा ३' अथवा न करोति स्वय त्रिविध प्राणातिपात द्विविधेन करणभूतेन स्वयं न विदधाति, न वा कारयति, कुर्वन्तं वा नानु जानाति नानुमोदयति मनसा कायेन ३, 'अहवा न करेइ, न कारवेइ, करेंतं गाणुजाणइ वयसा कायसा ४, अथवा न करोति त्रिविध द्विविधेन स्वयं है, तब वह मन और वचन से उस प्राणातिपातको न स्वयं करता है,
ओर न उसे दूसरेसे कराता है और न उसकी वह अनुमोदना करता है। 'अहवा न करेइ, न कारवेह, करेंतं नाणुजाणइ मणसा कायसा ३' दो प्रकार से अतिक्रमण करनेका यह द्वितीय प्रकार हैजब वह श्रावक त्रिविध प्राणातिपातका दो तरह से प्रतिक्रमण करता है तो इस प्रकारमें वह मनसे और कायसे उसका प्रतिक्रमण करता है! ' अहवा न करेइ, न कारवेइ, करेंतं णाणुजाणइ वयसा कायसा ४', अथवा-अब वह श्रावक त्रिविध प्राणातिपातका दो पकारसे प्रतिक्रमण करता है तो वह वचनसे और कायसे उनका प्रकिक्रमण करता है-अर्थात् वचनसे और कायसे वह प्राणातिपात नहीं करता है, उसे दूसरेसे नहीं कराता है और करनेवाले दूसरेकी वह अनुमोदना नहीं कराता है । भूतकाल में हो गये प्राणातिपात के प्रति वह वर्तमान काल में मन से ऐसा नहीं ख्याल करता है कि भूतकाल में जो उसने मुझे मारा था, मैं भी उसे मारता तो अच्छा होता पर मैंने उस समय नहीं मारा यह बहुत पुरा हुआ. खैर, પ્રતિક્રમણ કરે છે, ત્યારે તે મન અને વચનથી પિત પ્રાણાતિપાત કરતું નથી, બીજા પાસે કરાવતું નથી અને પ્રાણાતિપાત કરનાર-કરાવનારની અનુમંદને પ્રણ કરતો નથી. 'अहवा न करेइ, न कारवेइ, करें तं नाणुजाणइ वयसा कायसा ३१ બે પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરવાને બીજો પ્રકાર આ પ્રમાણે છે-જ્યારે તે શ્રાવક ત્રણ પ્રકારના પ્રાણુતિપાતનું બે પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે, ત્યારે તે મન અને કાયાથી તેનું પ્રતિક્રમણ ४रे छ. 'अहवा न करेइ, न कारवेइ, करे तं नाणुजाणइ वयसा कायसा ४" અથવા જ્યારે તે શ્રાવક ત્રણ પ્રકારના પ્રાણાતિપાતનું બે પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે, ત્યારે તે વચન અને કાયાથી તેનું પ્રતિક્રમણ કરે છે. એટલે કે વચનથી અથવા કાયાથી તે પતે પ્રાણાતિપાત કરતો નથી, બીજા પાસે કરાવતા નથી અને કરનાર–કરાવનારની અનમેદના કરતું નથી. ભૂતકાળમાં થઈગયેલાં પ્રાણુતિપાત વિષે તે વર્તમાનકાળમાં મનથી એ વિચાર પણ કરતા નથી કે “ભૂતકાળમાં તેણે મને માર્યો હતો, મેં પણ તેને માર્યો હોત તે સારું થાત, મેં તેને માર્યો નહીં તે ઠીક ન થયું. ખેર, મેં જાતે
श्री. भगवती सूत्र :
