________________
प्रमेयचन्द्रिका टी. श. ८ उ. ५ . २ स्थूलप्राणातिपात प्रत्याख्याननिरूपणम् ६२५ न विदधाति न वा कारयति कुर्वन्तं वा नानुजानाति, नानुमोदयति वचसा कायेन ४, ' तिविह एगविदेणं पडिक्कममाणे न करेइ न कारवे, करें तं णाणुजाण मणसा ५, त्रिविध पाणातिपातम् एकविधेन मनःमभृतीनामन्यतमेन करणेन प्रतिक्रामन निन्दया ततो विरमन् न करोति, न
,
कोई बात नहीं मैंने यदि उसे स्वयं नहीं मारा तो मैं दूसरे से उसे मरवा देता. बडा आनंद आता उस मारनेवालेकी मैं प्रशंसा करता इसी तरह से वह भूतकाल के प्राणातिपात में कायसे न कुछ करता है, और न दूसरेसे उसे करवानेके लिये संकेत आदि करता है और न उसे करनेवाले अपने आपकी या दूसरे की वह प्रशंसा करता है । 'अहवा न करेह, न कारवेइ, करेतं णाणुजाणइ वयसा कायसा ' अथवा जब वह श्रावक त्रिविध पाणातिपात का दो तरह से प्रतिक्रमण करता है - तो वह वचनसे और कायसे भूतकालिक प्राणातिपात को न स्वयं करता है, न दूसरे से कराता है और न करनेवालेकी अनुमोदना करता है. इस तरह द्वितीय विकल्प में यह तृतीय भंग है । 'तिविहं एगविणं पडिक्कममाणे न करेइ, न कारवेह, करें तं नाणुजाण मणसा ५ ' इसी तरह जब वह श्रावक त्रिविध प्राणातिपातका एकविधसे प्रतिक्रमण करता है तब इस स्थिति में वह मनसे प्राणातिपात को न स्वयं करता है, न मनसे कराता है और न करने
,
તેને માર્યાં નહીં પણ ખોજા પાસે તેને મરાજ્યે હેત તેા ઘણા આન થાત અને તેને મારનારની હું... પ્રશંસા કરત આ રીતે તે ભૂતકાળના પ્રાણાતિપાત સંબંધમાં કાયાથી કઇ કરતા નથી, ખીજા પાસે પ્રાણાતિપાત કરાવવા કાયાથી સશ્વેત વગેરે કરતા નથી અથવા તે। પ્રાણાતિપાત કરનાર પોતાની કે અન્યની તે પ્રશ ંસા પણ કરતા નથી. अवा न करे, न कारवेइ, करेतं नाणुजाणइ बयसा कायसा " અથવા જ્યારે તે શ્રાવક ત્રણ પ્રકારના પ્રાણાતિપાતનું એ પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે, ત્યારે તે ભૂતકાળ સંબંધી પ્રાણાતિપાત વચનથી અને કાયાથી કરતા નથી, બીજા પાસે કરાવતા નથી અને કરનારની અનુમાદન કરતા નથી. આ રીતે ખીજા વિકલ્પને આ ત્રીજો ભંગ સમજવે. 'तिविहं एगविणं पडिकममाणे न करेइ, न कारवे, करें तं नाणुजाणइ मणसा ५ ' न्यारे ते श्राव भयु प्रभरना आशुतियातनुं खेड अमरे प्रतिभानुं કરે છે. ત્યારે તે પાતે મનથી પ્રાણાતિપાત કરતા નથી, મનથી પ્રાણાતિપાત કરાવતા નથી, અને પ્રાણાતિપાત કરનારની મનથી અનુમેાદન કરતા નથી. આ પહેલે ભંગ
,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬
