SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 377
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ८ उ.२ सू. ५ ज्ञानभेदनिरूपणम् ३६५ टीका-'निरयगइया णं भंते ! जीवा किं नाणी, अन्नाणी?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! निरयगतिकाः खलु जीवाः किं ज्ञानिन: ? किं वा अज्ञानिनो भवन्ति ? इदमत्र बोध्यम् 'जीव-गइ-इंदिय-काए, मुहुम-पजत्ति-भवत्थे य, भवसिद्धिए य सण्णी, लद्धी उवभोग जोगे य ॥ १ ॥ लेस्सा कसाय वेए, आहारे णाणगोयरे, काले अंतर अप्पाबहुयं, पजवा चेव दाराइं ॥ २ ॥ १ जीवः, २ गतिः, ३ इन्द्रियम्, ४ कायः ५ सूक्ष्मम्, ६ पर्याप्तकम्, ७ भवस्थश्च, ८ भवसिद्धिकश्च, ९ संज्ञि, १० लब्धिः, ११ उपयोगः, १२ योगश्च, १३ लेश्या, १४ कषायः, १५ वेदः, १६ आहारः, १७ ज्ञानगोचरः १८ कालः, १९ अन्तरम्, २० अल्पबहुत्वम्, २१ पर्यवः, इत्येकविंशतिः टीकार्थ-समुच्चयजीव, २४ दण्डक और सिद्ध, इसप्रकार छन्वीस दंडकों द्वारा ज्ञानी और अज्ञानीकी प्ररूपणा की जाचुकी है, अब उन्हीं ज्ञानी और अज्ञानी जीवोंकी प्ररूपणा गति, इन्द्रिय, काय आदि द्वारा की जा रही है । इसमें गौतमने प्रभुसे ऐसा पूछा है 'निरयगइयाणं भंते ! जीवा किं नाणी अन्नाणी' हे भदन्त ! निरयगतिकजीव क्या ज्ञानी होते हैं या अज्ञानी होते हैं ? यहां पर ऐसा अभिप्राय जानना चाहिये कि जीव १, गति २, इन्द्रिय ३, काय ४, सूक्ष्म ५, पर्याप्तक ६, भवस्थ ७, भवसिद्धिक ८, संज्ञी ९, लब्धि १०, उपयोग ११, योग १२, लेश्या १३, कषाय १४, वेद १५, आहार १६, ज्ञानगोचर १७, काल १८, अन्तर १९, अल्पबहुत्व २०, और पर्याय २१ ये २१ द्वार हैं। सा इन ટીકાર્થ– સમુચ્ચય જીવ, ૨૪ ચોવીસ દડક અને સિદ્ધ. તે રીતે ૨૬ છવ્વીસ દંડક દ્વારા જ્ઞાની અને અજ્ઞાનીનું નિરૂપણ પહેલાંના પ્રકરણમાં કરવામાં આવ્યું છે. હવે તે જ જ્ઞાની અને અજ્ઞાની છનું નિરૂપણ ગતિ, ઇન્દ્રિય અને કાય આદિ દ્વારા કરવામાં भावे छे. तमा गौतम स्वामी प्रभुने मे शत पूछे छे :- 'निरयगइयाणं भते जीवा किं नाणो अन्नाणी' हे भगवन ! २२यि ७५ जानी ५ छ मज्ञानी ? पूवानी हेत , गति २, धन्द्रिय 3, ४ाय ४, सूक्ष्म ५, पर्याप्त४६, ११२५ ७, मसि&ि ८, सनी, a १०, अपय ११, योग १२, वेश्या १3, पाय १४, વેદ ૧૫, આહાર ૧૬, જ્ઞાનયર ૧૭, કાલ ૧૮, અંતર ૧૯, અ૫બહુત ૨૦, અને પર્યાય ૨૧. આ રીતે ૨૧ એકવીસ દ્વાર છે. આ કારે પૈકી છવદ્વારને આશ્રય કરીને श्री. भगवती सूत्र :
SR No.006320
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1964
Total Pages823
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size46 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy