________________
९०
भगवतोमूत्रे चेव' ये पर्याप्तकसूक्ष्मपृथिवीकायिकैकेन्द्रियौदारिकतैजसकार्मणशरीरमयोगपरिणताः पुद्गलाः प्रज्ञप्तास्ते एवमेव, केवलं स्पर्शेन्द्रियप्रयोगपरिणता एव भवन्ति । 'बादर० अपज्जत्ता एवं चेव' ये अपर्याप्तवादरपृथिवीकायिकैकेन्द्रियौदारिकतैजसकार्मणशरीरप्रयोगपरिणताः पुद्गलाः मज्ञप्तास्ते एवमेव केवलंस्पशेन्द्रियप्रयोगपरिणता एव भवन्ति । 'एवं पज्जत्तगा वि' एवम् अपर्याप्तकवदेव ये पर्याप्तका अपि बादरपृथिवीकायिकैकेन्द्रियौदारिकतैजसकार्मणशरीरमयोगपरिणताः पुद्गलाः प्रज्ञप्तास्तेऽपि केवलं स्पर्शेन्द्रियके प्रयोगसे ही परिणत होते हैं । अन्य इन्द्रियोंके प्रयोगसे परिणत नहीं होते हैं । क्योंकि इनके अन्य इन्द्रियां होती नहीं हैं। इसी तरह 'जे पजत्ता सुहम० एवं चेव' जो पुद्गल पर्याप्त सूक्ष्मपृथिवी कायिक एकइन्द्रियके प्रयोगसे तथा औदारिक, तैजस और कार्मणशरीरके प्रयोगसे परिणत हुए कहे गये हैं, वे भी केवल एक स्पर्शन इन्द्रियके प्रयोगसे ही परिणत होते हैं । 'बायरअपज्जत्तएवं चेव०' जो पुद्गल अपर्याप्त बादरपृथिवीकायिक की एकेन्द्रिय और
औदारिक, तैजस एवं कार्मण शरीरके प्रयोगसे परिणत हुए कहे गये हैं वे भी केवल एक स्पर्शन इन्द्रियके ही प्रयोगसे परिणत होते हैं । अन्य इन्द्रियोंके प्रयोगसे नहीं क्योंकि एक स्पर्शन इन्द्रिय के सिवाय और इन्द्रियां इनमें होती नहीं हैं । ‘एवं पज्जत्तगा वि' इसी तरहसे जो पुद्गल पर्याप्तक बादरपृथिवीकायिक की एकहन्द्रियके प्रयोगसे तथा औदारिक, तैजस और कार्मण शरीरके प्रयोगसे परितमने भी छन्द्रिय हाती नथी. मे ४ प्रमाणे 'जे पज्जता मुहम. एवं चेव' જે પુદગલે અયHક સૂક્ષ્મ પૃથ્વીાયિકની એક ઇનિદ્રયના પ્રયોગથી તથા ઔદારિક, તેજસ અને કામણ શરીરના પ્રયોગથી પરિણત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદગલે પણ એક માત્ર २५शेन्द्रियना प्रयोगकी परिणत डाय छे. 'बायरअपज्जत एवं चेवरे । અપર્યાપ્ત બાદર પૃથ્વીકાયિકની એક ઇન્દ્રિયના પ્રયોગથી તથા ઔદારિક, તૈજસ અને કાર્મણ શરીરના પ્રયોગથી પરિણત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદગલો પણ એક માત્ર સ્પર્શેન્દ્રિના જ પ્રયોગથી પરિણત હોય છે–અન્ય ઇન્દ્રિયના પ્રયોગથી પરિણત હોતા નથી, કારણ કે તેમનામાં સ્પર્શેન્દ્રિય સિવાયની ઇન્દ્રિયને સહભાવ હેત નથી. 'एवं पज्जत्तगा वि' के प्रमाणे रे पुगो पर्याप्त मा२ वीयिनी એક ઇન્દ્રિયના પ્રયોગથી તથા ઔદારિક, તૈજસ અને કાર્પણ શદીરના પ્રયોગથી પરિણત થયેલા કહ્યાં છે, તે પુદગલો પણ એક માત્ર સ્પર્શેન્દ્રિયના પ્રયોગથી જ પરિણત હોય છે.
श्री. भगवती सूत्र :
