________________
-
.
.
.
-
-
-
-
६७४
भगवतीसो रूपचदेव एकवर्णम् अनेकरूप-मित्यादिरीत्या चत्वारो भङ्गाः कर्तव्याः, ते यथा - एकः पूर्वोक्तः-एकपर्णम् - एकरूपम् इति प्रथमः १, एकवर्णम् अनेकरूपम्, इति द्वितीयो भङ्गः २ । अनेकवर्णम् एकरूपम्, इति तृतीयो भङ्गः ३ । अनेकवर्णम्-अनेकरूपम्, इति चतुर्थों भङ्गः ४ । एवंरूपेण विकुर्वति ? तदेवाह-'जहा छटसए नवमे उद्देसए तहा इहावि भाणि यव्वं' यथा षष्टशतके नवमे उद्देशके चतुर्भङ्गया एकवर्णम् एकरूपमित्यादि रूपया विकुर्वति इति भणितं तथा इहापि अत्रापि भणितव्यम्, किन्तु 'नवरं अणगारे इहगए इहगए चेव पोग्गले परियाइत्ता विउव्वई' नवरं विशेषः पुनरेतावानेव यत्एकवर्णवाले एकरूपकी तरहसे ही एकवर्णवाले अनेकरूपादिकों के विषयके चारभंग करना चाहिये वे इस प्रकारसे हैं एकवर्णवाला एकरूप यह पर्वोक्त प्रथमभंग तो है ही, एक वर्णवाले अनेकरूप यह द्वितीयभंग है । अनेक वर्णवाला एकरूप यह तृतीय भंग है और अनेकवर्णयाले अनेकरूप यह चतुर्थ भंग है । इस चारभंगरूप से वह वैक्रियलब्धिवाला प्रमत्त अनगार विकु णा कर सकता है। इसी बात की पुष्टिके लिये 'जहा छ?सए नवमे उद्देसए तहा इहावि भाणियब्वं' यह कहा है कि जिस प्रकारसे छठे शतकके नौवे उद्देशकमें प्रमत्त अनगार एकवर्णवाले एकरूपकी इत्यादि रूप चतुर्भगी से विकुर्वणा करता है ऐसा कहा गया है, उसी प्रकार से यहां पर भी कहना चाहिये । परन्तु यहां पर उस कथन से यही विशेषता है कि वहां
__ 'एवं एगवण्णं अणेगरूवं चउभंगो' मे४ १ मे ३५नी रेम વર્ણવાળાં અનેક રૂપાદિના વિષયમાં ચાર ભંગ બનાવવા જોઈએ. તે ચાર ભંગ આ પ્રમાણે સમજવા- (૧) એક વર્ણવાળું એક રૂપ (૨) એક વર્ણવાળાં અનેક રૂપ, (૩) અનેક વર્ણવાળું એક રૂપ અને (૪) અનેક વર્ણવાળાં અનેક રૂપે. આ ચાર ભંગમાંના પહેલા ભંગ વિષયક આલાપકે તે ઉપર આપવામાં આવી ગયા છે. એ જ પ્રમાણે બાકીના ભંગને અનુલક્ષીને પણ આલાપકે બનાવી શકાય છે. એ જ વાતને पधारे २५ष्ट ३२व। माटे ५१४१२ ४ छ'जहा छट्टसर नवमे उद्देसए तहा इहा वि भाणियव्वं' की रीते छ! Adना नम देशमा मे पास રૂપની, એક વર્ણવાળા અનેક રૂપની, અનેક વર્ણવાળા એક રૂપની અને અનેક વર્ણવાળાં અનેક રૂપની વિકુર્વણા કરવારૂપ ચાર ભંગનું કથન કરવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રકારનું કથન અહીં પણ કરવું જોઈએ. પણ ત્યાં જે કથન કરવામાં આવ્યું છે.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૫
