________________
६६४
भगवतीसू
खलु अनगारः तस्य स्थानस्य विकुर्वणया वैक्रियकरणस्वरूपस्य प्रणीत-स्निग्धपान - भोजनस्वरूपस्य वा, अनालोइअप डिक्कं ते ' अनालोचितप्रतिक्रान्तः प्रमादादिवशक्रतस्य वैक्रियकरणस्य प्रणीतभोजनस्य वा अनौचित्यमयुक्तपश्चात्तापरूपालोचन प्रतिक्रमणमन्तरेणैव 'कालं करेइ' कालं करोति अतएव 'तस्स नत्थि आराहणा तस्य मायिनः अनालोचितप्रतिक्रान्तस्य अनगारस्य नास्ति आराधना, नैत्र समायी प्रमत्तः आराधको भवति अपितु विराधकः । अथ अमायिनस्तद्विपरीतगारके क्रमशः विकुर्वणा करनेकी और विकुर्वणा नहीं करनेकी प्रवृत्ति का और अप्रवृत्तिका फल प्रतिपादन करने के निमित्त कहते है कि माई णं तस्स ठाणस्स अणालोइयपडिक्कंते काल करेइ' मायी जो प्रमत्त अनगार होता है वह, विकुर्वणा से वैक्रियकरणरूपस्थान की अथवा स्निग्धपान भेाजनकी, न आलोचना करता है और न प्रतिक्रमण करता है, अर्थात् प्रमाद आदि के वश से की गई वैक्रिय करने रूप अपनी प्रवृत्ति की, अथवा कृत प्रणीत भोजन की 'यह मैंने उचित नहीं किया है इस तरह के पश्चात्ताप करनेरूप' आलोचना को 'अब आगे ऐसा नहीं करूंगा इस प्रकार के' प्रतिक्रमण को नहीं करके ही 'काल' करेइ' वह काल करता है । इस कारण 'तस्सनत्थि आराहणा' उस अनालोचित अप्रतिक्रान्त मायी अनगार के आराधना नहीं होती हैं अर्थात् वह मायी प्रमत्त अनगार आराधक नहीं होता है अपि तु विराधक ही होता है । अमायी कैसा होता
6
अभायी अणुगारनी अविष्ठुर्वानुं इज अ ट खाने भाटे उडे छे - 'माईणं तस्स ठाणस्स अणालोइयपडिकंते कालं करेइ' भाथी आशुगार विठुर्व गुथी वैडियકરણરૂપ સ્થાનની, અથવા સ્નિગ્ધ આહારની આલેાચના પણ કરતા નથી અને પ્રતિક્રમણ પણ કરતા નથી કહેવાનું તાત્પ એ છે કે માયી અણગાર, પ્રમાદ આદિને આધીન થઇને વિક્રિયારૂપ પ્રવૃત્તિની અથવા તેના દ્વારા ગ્રહણ કરાયેલ પ્રણીત આહારની આલેચના કરતા નથી. મેં આ ઉચિત કાર્ય કર્યું નથી', એવા પશ્ચાત્તાપ કરવા રૂપ આલેચના કરતા નથી. હવે કદી પણ આવું નહી કરૂ”, એ પ્રકારના નિશ્ચય કરવારૂપ પ્રતિક્રમણ પણ કરતા નથી. આ રીતે પોતાની દોષયુક્ત પ્રવૃત્તિની આલેાચના કર્યાં विनात्तथा प्रतिङभणु र्ध्या विना ते अजधर्म पामे छे. ते अर 'तस्स नत्थि आराहणा' તે માયી પ્રમત્ત અણુગાર અનાલેાચિત અને અપ્રતિક્રાન્ત રહેવાથી આરાધક – ધર્માંની આરાધના કરનારા હાત નથી પણ વિરાધક જ હાય છે. હવે અમાયી અણુગાર કેવા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
