________________
प्रमेयचन्द्रिका टी. श.३ उ.२ स. ५ चमरेन्द्रस्योत्पातक्रियानिरूपणम् ३९३ र्थितप्रार्थकः अप्रार्थितम् अनभीष्ट मृत्यु प्रार्थते यः स तथा 'दुरंतपंतलकखणे' दुरन्तप्रान्तलक्षणः दुरन्तानि दुष्परिणामानि अतं एव प्रान्तानि अशुभानि लक्षणानि चिन्हानि यस्य स तथा अत्यन्तनिकृष्टलक्षणः 'हिरिसिरि परिवजिए' हीश्रीपरिवर्जितः तत्र हीः-लज्जा श्रीः-शोभा ताभ्यां वर्जितः स तथा निर्लज्जो निःश्रीकश्च 'हीणपुण्णचाउद्दसे' हीनपुण्यचातुर्दशः हीनायां पुण्यरूपायां चतुईश्यां जातः हीनपुण्यचातुर्दशः जन्मविषये चतुर्दशी तिथिः पुण्या गण्यते सा हि अत्यन्तभाग्यशालिनो जन्मनि पूर्णा भवति, अयंतु हीनायां तस्यां जातो न तु पूर्णायामत आक्रोशति-हीणपुण्येत्यादि ।
अथवा कृष्णायां हि चतुर्दश्यां जातः चातुई शिकः, हीनं पुण्यं यस्य स हीन णं एस' अरे ! वह यह कौन है जो 'अपत्थिय पत्थिए' अप्रॉर्थित प्रार्थक-अप्रार्थित-अनभीष्ट (अनिच्छित) मृत्यु की चाहनाका अभि. लाषी हो रहा है, 'दुरंतपंतलक्खणे' मैं ऐसे व्यक्तिको बिलकुल निकृष्ट लक्षणों वाला मानता हूं अर्थात् उसके ये सब चिह्न दुरन्तदुष्परिणामवाले और प्रान्त-अशुभ है-वह 'हिरिसिरिपरिवजिए' ही-लज्जा, श्री शोभा इन दोनों से वर्जित बना हुआ है, 'हीणपुण्णचाउदसे' हीन पुण्यरूप चतुर्दशी में मैं समझता हूं उसका जन्म हुआ है-अर्थात् पुण्यहीन चौदसमें जन्म हुआ है, जन्मके समय में चतुर्दशी तिथि पुण्यरूप मानी जाती है। वह चतुर्दशी अत्यन्त भाग्यशाली के जन्ममें पूर्ण होती है। परन्तु यह तो हीनचतुर्दशीमें उत्पन्न हुआ मालूम देता है-पूर्णचतुर्दशीमें नहीं। अथवा-जो कृष्णपक्षकी चतुर्दशी में उत्पन्न होता है वह चातुर्दशिक है । तथा पुण्य एस' १३ ! ॥ ४ छ रेने 'अपत्थिय पत्थिए' भरवानी ४२छ! २४ छ ? 'अपत्थिय पत्थिए' भेटले "माथित प्राथ:" मेट भनिष्ट मृत्युनी भलिसाषा કરનારે મૃત્યુ કઈને ગમતું નથી. માટે તેને અપ્રાર્થિત [અનિચ્છિત] કહ્યું છે. એવા તને ચાહનારને “અપ્રાતિ પ્રાર્થક કહે છે.
'दुरंतपतलक्खणे' न समस्त लक्षणे! दुष्परिणामाoi मने मशुम छ. 'हिरि सिरि परिवज्जिए' २ डी-caron अने. श्री साथी २हित छ, 'हीणपुण्णचउद्दसे' भने म सा छेतेना-भ पुश्य हीन योहरी यो लागेछ. यो शना જન્મને પુણ્યરૂપ માનવામાં આવ્યો છે. કેઈ ભાગ્યશાળીના જન્મ દિવસે જ તે ચૌદશ પૂર્ણ હોય છે. પણ અહીં તે શક્રેન્દ્રને હીન ચૌદશે જન્મેલો માન્યો છે–પૂર્ણ ચૌદશે નહીં. અથવા જે કૃષ્ણપક્ષની ચૌદશે જન્મે છે તેને ચાતુર્દર્શિક (ચૌદશિયો) કહે છે. તથા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૩
