________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२ उ०१ सू० १४ स्कन्दकचरितनिरूपणम् १८३ प्रतलाभ्यामवस्थानम् । आम्रकुब्जासनम् आम्रवत् कुब्जासनम् , सर्व शरीरं संकोच्योपवेशन मिति । आसु-अष्टमी-नवमी-दशमीरूपासु तिसृषु प्रतिमासु प्रत्येक प्रतिमायामुक्तानामासनानामन्यतमासनावलम्बनेनावस्थानमिति समुदितार्थः । अथैकादशी भिक्षुप्रतिमामाह-'अहोराइंदियं ' इत्यादि । अहोराइंदियं । अहोरात्रिन्दिवाम् , एकादशी भिक्षुपतिमा ' अहोरात्रिन्दिवा' इति नाम्ना कथ्यते । ताम् एकाहोरात्रसंपाद्यां भिक्षुप्रतिमामुपसंपच स्कन्दको विहरति। एनां विधिपूर्वक इस आसन में दोनों पैरों के अग्रभाग से बैठता होता है २ । समस्त शरीर को संकुचित करके जिस आसन से बैठा जाता है वह आम्रकु. ब्जासन है ३। इन आठवीं नौवीं दसवीं भिक्षुप्रतिमाओं में जो ये आसन कहे गये हैं उनमें से किसी एक आसन का अवलम्बन कर बैठना चाहिये (१०) अब ग्यारहवों भिक्षुप्रतिमा को सूत्रकार कहते हैं (अहोराइंदिए ) ग्यारहवों जो भिसुपतिमा है वह ( अहोरत्रिन्दिवा) इस नाम से कही जाती है । इस (अहोरात्रिन्दिवा) दिनरात) भिक्षुपतिमा को विधिपूर्वक पालन करके वे स्कन्दक आज्ञा के आराधक बनें। इस प्रतिमा में ग्राम से बाहर कायोत्सर्ग किया जाता है । चतुर्विधाहारत्या गपूर्वक षष्ठमक को तपस्या को जाती है । इस प्रतिमा में दोनों पैर कुछ संकोव कर और दोनों हाथ जानु पर्यन्त लटकाकर खडेरहनाहोता है। अर्थात् इस रूप से कायोत्सर्ग किया जाता है ११ । अब बारहवीं भिक्षु प्रतिमा का कथन करते हुए सूत्रकार कहते है कि (एगराइयं) નાર વ્યક્તિ બેસે છે તેવી રીતે જે આસનમાં બેસવું પડે છે તે આસઝન
દેહિકાસન કહે છે. તે આસનમાં બનને પગના અગ્રભાગ પર બેસવું પડે છે. સમસ્ત શરીરને સંકુચિત કરીને જે આસનમાં બેસાય છે તે આસનને અને કુન્શાસન કહે છે. આઠમી, નવમી, અને દસમી ભિક્ષપ્રતિમામાં જે આસનો દર્શાવ્યા છે તેમાંના કેઈ પણ એક આસને આરાધકે બેસવું. જોઈએ, હવે सत्रा२ मगियाभी भिक्षुप्रतिमान ४थन ४२ छ-" अहोराइदिए " मनियारभी मिथुप्रतिभाने '' अहोरात्रिन्दिवा” नामथी सोमवामां आवे छे. २४४४ અણગારે તે અગિયારમી ભિક્ષુપ્રતિમાનું વિધિપૂર્વક આરાધન કર્યું. આ પ્રતિ. માની આરાધના કરનારે ગામની બહાર જઈને કાર્યોત્સર્ગ કરવો પડે છે અને ચાર પ્રકારના આહારના પરિત્યાગ પૂર્વક ષષ્ઠભક્તની તપસ્યા કરવી પડે છે. એટલે કે છઠ્ઠ કરવો પડે છે કાયોત્સર્ગ કરતી વખતે બંને પગ એક બીજા સાથે સ્પશે તેમ ઉભા રહેવું પડે છે. અને બંને હાથ લટકતાં રહે છે. હવે सार भाभी लिपतिमातुं न ४२त ४ छ-( एगराइय) मे
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
