________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका २० २ उ०१सू०२ उच्छ्वासनिःश्वासस्वरूपनिरूपणम् ४५५ आनन्ति वा प्राणन्ति वा उच्छ्वसंति वा निःश्वसंति वा, तानि किम् एकवर्णान्यानन्ति वा प्राणन्ति वा उच्छ्वसंति वा निःश्वसंति वा, आहारगमो ज्ञातव्यः यावत् त्रिचतुः पंचदिशम् । किं खलु मदंत ! नैरयिका आनन्ति वा पाणन्ति वा उच्छ्वसंति वा निःश्वसंति वा, तदेव यावत् नियमात् पदिशं आनन्ति वा प्राणन्ति वा भीतर बाहर के श्वासरूप में लेते हैं ( उस्ससंति वा नीससंति वा) तथा इसी प्रकार के द्रव्यों को भीतर बाहर के निःश्वासरूप में छोड़ते हैं। (जाइं भावओ वण्णमंताई आणमंति वा पाणमंति वा उस्ससंति वानीस संति वा ) हे भदन्त ! वे जीव भाव की अपेक्षा जिन वर्णवाले द्रव्यों को भीतर बाहर के श्वासरूप में लेते हैं तथा भीतर बाहर के नि:श्वासरूप में छोड़ते हैं (ताई कि एगवण्णाइं आणमंति वा पाणमंति वा, अससंति वा नीससंति वा ) वे द्रव्य क्या एक वर्णवाले होते हैं ? (आ. हारगमो णेयव्वो जाव ति चउपंचदिसिं ) हे गौतम ! यहां आहार गम लेना चाहिये-और वह यावत् तीन चार पांच दिशा तरफ के श्वास और निःश्वास के अणुओं को ग्रहण करते हैं इस तरह से लगाना चाहिये । (किं णं भंते ! नेरहया आणमंति वा पाणमंति वा उस्ससंति वा नीस. संति वा ) हे भदन्त नैरयिक जीव किस प्रकार के द्रव्यों को अन्दर बाहर के श्वासरूप में लेते हैं अर्थात् ग्रहण करते हैं ? और किस प्रकार के द्रव्यों को अन्दर बाहर के निःश्वास में छोड़ते हैं। (तं चेव जाव नियमा छद्दिसिं आणमंति वा पाणमंति वा, उस्ससंति वानीससंति वा)
सेछ (उस्ससंति वा नीससंति वा) मने मेवानी द्रव्याने माद्याभ्यन्तर नि:श्वास ३ छ। छे. (जाइं भावओ वण्णमंताई आणमंति वा पाणमंति वा उस्ससंति वा नीससंति वा) भगवन् ! तेल लावनी अपेक्षा वा द्रव्याने બાહ્યાભ્યન્તર શ્વાસ રૂપે લે છે તથા બાહ્યાભ્યન્તર નિઃશ્વાસ રૂપ છોડે છે, (ताई कि एगवण्णाई आणमंति वा पाणभंति वा, ऊससंति वा नीससंति वा ते द्रव्ये। शु. से q ui हाय छ ! ( आहारगमो णेयम्बो जाव ति चउ पंचदिसि ) 3 गौतम! मी माडाम अड ४२ ले भने । ત્રણ ચાર અને પાંચ દિશાઓમાંથી શ્વાસ અને નિવાસના પુદગલોને ગ્રહણ ४२ छ त्यो सुधीनी 48 घड ४२वोनस, (किं णं भंते ! नेरइया आणमंति वा पाणमंति वा उस्ससंति वा नीससंति वा ) लगवन्! ना२४ ००२४४ જાતના દ્રવ્યોને બાહ્યાભ્યન્તર શ્વાસ રૂપે લે છે. અને ક્યા પ્રકારના દ્રવ્યોને मायन्त२ नि:पास ३५ छ। छे ! (त चेव जाव नियमा छद्दिसि आणमंति
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨