________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १ उ० ९ सू० ४ अन्यमतस्वरूपनिरूपणम् २९१ इहभविकायुष्कं वा परभविकायुष्कं वा 'जं समयं इहभवियाउयं पकरेइ' यं समयमिहभविकायुष्कं प्रकरोति ‘णो तं समयं परभवियाउयं पकरेइ ' नो तं समयं परमविकायुष्कं प्रकरोति । 'जं समयं परभवियाउयं पकरेइ णो तं समयं इहभवियाउयं पकरेइ' यं समयं परभविकायुष्कं प्रकरोति न तं समयमिहभविकायुष्कं प्रकरोति, यदा जीव एतद्भवसंवन्धि आयुष्कर्म करोति तदा न परभवसंबन्धि आयुष्कं करोति, तथा यदा परभवसंबन्धि आयुष्कं करोति । तदा न एतद्भवसंबन्धि आयुष्कर्म करोतीति भावः । यदि एकस्मिन्नेव समये द्वयोरपि बन्धनं भवेत्तदा संयमाद्याचरणं निरर्थकं भवेदिति भावः । 'इह भवियाउयस्स पकरणयाए' इहमविकायुष्कस्य प्रकरणतया, करणेनेत्यर्थः, 'णो परभवियाउयं पकरेइ' नो परभविकायुष्कं प्रकरोति, ‘परभवियाउयस्स पकरणयाए' परभ( एगे जीवे एगेणं समएणं एगं आउयं पकरेइ, तं जहा-इह भवियाउयं वा परभक्यिाउयं वा ) एक जीव एक समय में एक आयु को करता है -वह इस प्रकार से-या तो वह इस भवसंबंधी आयुष्य को करे या पर भव सम्बन्धी आयुष्य को करे । एक समय में दो आयुओं को नहीं करता है । ( जं समयं इह भविया उयं पकरेइ ) जिस समय में इस भव सम्बन्धी आयुको वह करता है ( णो तं समयं परभवियाउयं पकरेइ ) उस समय में वह परभवसम्बन्धी आयु को नहीं करता है। यदि एक समय में दो आयु कर्म का बंध हो तो संयमादिक का आचरण करना निरर्थक हो जावेगा। तथा-(इहभवियाउयस्स पकरणयाए णा परभवियाउयं पकरेइ ) इस भव सम्बन्धी आयु के कर लेने से जीव परभव सम्बन्धी आयु कर्म को नहीं कर लेता है। (परभवियाउयस्स पकरणयाए) तथा पर भव सम्बन्धी आयुष्क के कर लेने से ( णो इह समएणं एगं आउय पकरेइ, तं जहा-इह भवियाउय वा परभवियाउय वा ) એક જીવ એક સમયે એક જ આયુષ્યને બંધ બાંધે છે-આ ભવસંબંધી આયુષ્યને બંધ બાંધે છે અથવા તે પરભવ સંબંધી આયુષ્યને બંધ બાંધે छ-५२तु मे ८ समये रे मायुष्यन। म मांधतो नथी. (जं समय इह भवियाउय' पकरेइ) 2 समये १२ मप सधी सायुध्यन। म मांधतो डाय छे, (णो त समय परभवियाउय पकरेइ) ते समये ते ५२सवसाधा આયુષ્યને બંધ બાંધતો નથી. જે એક જ સમયે બે આયુષ્યકર્મોને બંધ થતું હોય તે સંયમ વગેરેનું આચરણ કરવું નકામું થઈ પડશે. તેમજ (ફ भवियाउयस्स पकरणयाए णो परभवियाउय पकरेइ ) 21 सधी मायु. ध्यम ना ५ मांधी वायी (णो परभवियाउय पकरेइ) ०३, ५२११५ धी
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨