________________
,
भगवतीसूत्रे अवगाढमवभासयति अनवगाढमवभासयति?, गौतम । अवगाढमवभासयति नो अनवगाढ़म्, एवमनन्तरावगाढमवभासयति नो परंपरावगाढम् तद् भदन्त ! किम् अणुमवभासयति बादरमवभासयतिः, गौतम ! अणुमध्यवभासयति बादरमप्यवभासयति, तद् भदन्त ! किम् ऊर्ध्वमवभासयति तिर्यगवभासयति अधोऽवभासयति, गौतम ! ऊर्ध्वमपि अवभासयति तिर्यगध्यवभासयति, अधोऽप्यवभासयति? तद् भदन्त किम् आदिमवभासयति मध्यमवभासयति, अन्तमवभासयति ?, गौतम ! आदिमव्यवभासयति, मध्यमप्यवभासयति अन्तमप्यवभासयति, तद् भदन्त । किम् सविषयमवभासयति अविषयमवभासयति?, गौतम ! सविषयमवभासयति नो अविषयम्, तद् भदन्त किम् आनुपूर्व्याऽवभासयत्यनानुपूर्व्या अवभासयति ?, गौतम ! आनुपूर्व्यावभासयति नो अनानुपूर्व्या, तद् भदन्त ! कति दिशोऽवभासयति, गौतम ! नियमात् षड्दिशोऽवभासयति । ' गोयमा ' हे गौतम! 'पुढं ओमासेइ नो अपुट्ठे' स्पृष्टमेवावभासयति सूर्यो नो अस्पृष्टं पदार्थ जातमवभासयति, ' तं भंते! किं ओगाढं ओभासेइ ' तद् वस्तु भदन्त ! किम्अवगाढम् - आश्रितमवभासयति, अनवगाढम् - अनाश्रितमवभासयति', 'गोयमा !' हे गौतम! ' ओगाढं ओभासेइ नो अगोगाढं अवगाढमवभासयति नो अनवगाढम् क्षेत्रमवभासयति सूर्य इति । ' एवं अनंतरोगाढं ओभासेइ नो परंपरोगाढं ' एवम् अनन्तरावगाढम् व्यवधानरहितम् अवभासयति न परंपरात्रगाढम् व्यवधानसहितमवभासयति, ' तं भंते कि अणु ओभासेइ वायरं ओभासेइ ' करके प्रकाशित करता है । विना स्पर्श किये प्रकाशित नहीं करता है । है भदन्त ! उस क्षेत्रको अवगाढ़ करके सूर्य प्रकाशित करता है कि बिना अवगाढ करके प्रकाशित करता है ? गौतम ! सूर्य अवगाढ करके ही उस क्षेत्रको प्रकाशित करता है। बिना अवगाहे उस क्षेत्रको वह प्रका शित नहीं करता है। इसी तरह वह सूर्य अनन्तरावगाढ हुए उस क्षेत्र को प्रकाशित करता है, परम्परावगाढ हुए उस क्षेत्रको प्रकाशित नहीं करता है । है भदन्त ! सूर्य अणुक्षेत्रको प्रकाशित करता है कि बादरक्षेत्र
,
"
પરંતુ સ્પર્શી કર્યાં વગર તે ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરતા નથી. હે પૂજ્ય ! તે ક્ષેત્રને અવગાઢ કરીને સૂર્ય પ્રકાશિત કરે છે કે અવગાઢ કર્યો વિના પ્રકાશિત કરે છે ? ૪ ગૌતમ ! અવગાઢ કરીને જ સૂર્ય તે ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે, અવગાઢ કર્યાં વિના સૂર્ય તેને પ્રકાશિત કરતા નથી. એજ પ્રમાણે તે સૂર્ય અનન્તરાવગાઢ થયેલ તે ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે, પરંતુ પરમ્પરાવગાઢ થયેલ તે ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરતા નથી. હે પૂજ્ય ! સૂર્ય સૂક્ષ્મ ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે કે માદર (સ્કૂલ) ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે? હે ગૌતમ ! સૂર્ય સૂક્ષ્મક્ષેત્રને પણ પ્રકાશિત કરે છે,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
