________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. १ उ.८ सू० २ पण्डितस्वरूपनिरूपणम् १८३ एगंतपंडिएणं मणूसे आउयं सिय पकरेइ सिय णो पगरेइ, जइ पगरेइ णो णेरइयाउयं पकरेइ, णो तिरियाउयं पकरेइ, णो मणुस्साउयं पकरेइ, देवाउयं पकरेइ, णो णेरइयाउयं किच्चा णेरइएसु उववज्जइ, णो तिरियाउयं किच्चा तिरिएसु उववजइ, णो मणुस्ताउयं किच्चा मणुस्सेसु उववज्जइ, देवाउयं किच्चा देवेसु उववजइ । से केण?णं जाव देवाउयं किश्चा देवेसु उववजइ ? गोयमा! एगंतपंडियस्स केवलमेव दोगईओ पण्णायति, तं जहा-अंतकिरिया चेव कप्पोववइया चेव, से तेणटेणं गोयमा ! जाव देवाउयं किच्चा देवेसु उववजइ, बालपंडिए णं भंते ! मणुस्से किं णेरइयाउयं पकरेइ, जाव देवाउयं किच्चा देवेसु उववज्जइ ? गोयमा ! णो णेरइयाउयं पकरेइ जाव देवाउयं किच्चा देवेसु उववज्जइ। से केणटेणं जाव देवाउयं किच्चा देवेसु उववज्जइ ? गोयमा ! बालपंडिए णं मणुस्ले तहारूवस्त समणस्स वा माहणस्स वा अंतिए एगमपि आरियं धम्मियं सुवयणं सोच्चा णिसम्म देसं उवरमति, देसं णो उवरमइ, देसं पचक्खाइ, देसं णो पचक्खाइ, से तेणट्रेणं देसोवरमदेसपच्चक्खाणे णं णेरइयाउयं पकरेइ, जाव देवाउयं किच्चा देवेसु उववज्जइ, से तेणटेणं जाव देवेसु उववज्जइ ॥ सू० २॥
छाया-एकान्तपण्डितः खलु भदन्त ! मनुष्यः किं नैरयिकायुष्कं प्रकरोति, यावदेवायुष्कं कृत्वा देवलोकेषुपपद्यते ? गौतम ! एकान्तपण्डितो मनुष्यः स्यादायुष्कं प्रकरोति स्यानो प्रकरोति, यदि प्रकरोति नो नैरयिकायुष्कं प्रकरोति नो तिर्यगायुष्कं प्रकरोति नो मनुष्यायुष्कं प्रकरोति, देवायुष्कं प्रकरोति, नो नैरयिकायुष्कं कृत्वा नैरयिकेपपद्यते, नो तिर्यगायुष्कं कृत्वा तिर्यसूपपद्यते नो मनुष्या युष्कं कृत्वा मनुष्येधूपपद्यते, देवायुष्कं कृत्वा देवेपपद्यते । तत्केनार्थेन यावत् देवायुष्कं कृत्वा देवेषूपपद्यते ? गौतम ! एकान्तपण्डितस्य मनुष्यस्य केवलमेव
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨