________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १ उ० ८ सू. १ एकान्तबालस्वरूपनिरूपणम् १७२ उपपद्यते, ' तिरियाउयं किच्चा तिरिएसु उववज्जइ' तिर्यगायुष्कं कृत्वा तिर्यक्षु उपपद्यते, 'मणुस्साउयं किच्चा मणुस्सेसु उववज्जइ ' मनुष्यायुष्कं कृत्वा मनुष्येषूपपद्यते, 'देवाउयं किच्चा देवलोगेसु उववज्जइ ' देवायुष्कं कृत्वा देवलोकेषपपद्यते । किमितिप्रश्नः । भगवानाह- 'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'एकांतवालेणं – मणुस्से णेरइयाउयंपि पकरेइ' एकान्तवालः खलु मनुष्यो नैरयिकायुष्कमपि प्रकरोति, हे गौतम ! एकान्तबालो मिथ्याष्टिरविरतो वा जीवो महारंभादिभिश्चतुर्मिः कारणैरुपार्जयति नैरयिकायुष्कमपीति । ___ उक्तं चौपपातिकमूत्रे-'एवं खलु चउहि ठाणेहिं जीवा जेरइयत्ताए कम्म पकरेंति, नेरइयत्ताए कम्मं पकरेत्ता णेरइएसु उववज्जति त जहा-महारंभयाए १, महापरिग्गहयाए २, पंचिंदियवहेणं ३, कुणिमाहारेण ४ ।' इति । उयं किच्चा णेरइएसु उववजइ) वह एकान्त बाल नरकायु का बंध कर क्या नैरयिकों में उत्पन्न होता है ? (तिरिक्खाउयं किच्चा तिरिएसुउववज्जइ) तिर्यश्चायु का बंधकर क्या तिर्यश्चों में उत्पन्न होता है ? (मगुस्साउयं किच्चा मणुस्सेसु उववजइ) मनुष्यायु का धंधकर क्या मनुष्यों में उत्पन्न होता है ? ( देवाज्यं किच्चा देवलोगेसु उववज्जइ ) देवायु का बंधकर क्या देवलोक में उत्पन्न होता है ? ये सब प्रश्न हैं इनका उत्तर देते हुए भगवान् कहते हैं कि (गोयमा ! एगंतबालेणं मणुस्से णेर इयाउयं पि पकरेइ, तिरिया उयं पि पकरेइ, मणुस्ना उयं पि पकरेइ, देवाउयं पि पकरेइ ) हे गौतम ! एकान्त बाल जो मनुष्य होता है वह नरकायुष्क का भी बंध करता है, तियंचायुष्क का भी बंध करता है, मनुष्यायुष्क का भी बंध करता है, देवायुष्क का भी बंध करता है।
न२युष्यने ५५ मांधान शु नयिमा उत्पन्न थाय छे ? (तिरिक्ख उयं किच्चा तिरिएसु उववज्जइ) तिय या आयुष्यने ५५ मांधान शुतिय यामा अत्पन्न थाय छ ? (मणुस्साउय किच्चा मणुस्सेसु उववज्जइ) मनुष्यना मायुष्यने ५५ माधान शुभनुष्यामा उत्पन्न थाय छे ? ( देवाउयं किच्चा देवलोगेसु उववज्जइ ?) हेवताना मायुष्यन। म धमाधान समापन्न थाय छ
उत्तर-( गोयमा ! एगंतबाले णं मणुस्से णेरइयाउयपि पकरेइ,तिरियाउय पि पकरेइ, मणुस्साउय पि पकरेइ, देवाउयपि पकरेइ ) 3 गौतम ! सन्त બાલ મનુષ્ય નરક યુષ્યને બંધ પણ બાંધે છે. તિથચાયુષ્યને બંધ પણ मांधे छ-(णेरइयाउयपि किच्चा णेरइएसु उबवज्जइ) ते सात मनुष्य नयुष्यने ५ मधीन नैरयिमा ५ अपन थाय छ, (तिरियाउयपि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨