________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. १ उ. ७ सू. ४ गर्भस्वरूपनिरूपणम् १४९ अभीक्ष्णं-पौमःपुन्येन परिणमयति, अभिक्खणं उस्ससइ' अभीक्ष्णमुच्छ्वसति अभिक्खणं निस्ससइ । अभीक्ष्णं निःश्वसति, कदाचित् 'आहच्च आहारेइ' आहत्याहरति-विरम्य विरम्य आहरति, 'आहच्च परिणामेइ' आहत्य परिणमयति, 'आहच्च उस्ससइ ' आहत्योच्छ्वसति, आहच्च निस्ससइ ' आहत्य निःश्वसति, कदाचिदा. हारादिकं करोति गर्भगतो जीवः कदाचिदाहारादिकं न करोति, एतादृशस्वभावस्वात्तस्य , गर्भगतो जीवः कथं सर्वत आहारं करोतीत्याह-' माउजीवे'-त्यादि । 'माउजीवरसहरणी' मावजीवरसहरणी, रसो हियते आदीयते यया सा रसहरणी नाभिनालमित्यर्थः, मावजीवस्य रसहरणीति मातृजीवरसहरणी, तथा यार २ वह लिये हुए आहार को बार २ परिणमाता है । ( अभिक्खणंउस्ससइ) बार २ वह श्वास लेता है। (अभिक्खणं निस्ससइ) घार २ वह श्वास छोड़ता रहता है । ( आहच्च आहारेइ) कदाचित् वह ठहर ठहर कर आहार करता है । (आहच्च परिणामेइ) कदाचित् वह ठहर २ कर उस कृत आहार को परिणमाता है । (आहच्च उस्ससइ) कदाचित् ठहर २ कर वह श्वास लेता है (आहच्च निस्ससइ) कदाचित् वह ठहर २ कर निःश्वास लेता है । तात्पर्य इस कथन का यह है कि गर्भगत जीव कदाचित् आहार आदि करता भी है और कदाचित् आहार आदि नहीं भी करता है, क्योंकि उसका ऐसा ही स्वभाव होता है। गर्भगत जीव सर्वात्मना कैसे आहार करता है ? इसके समाधान निमित्त भगवान् कहते हैं कि (माउजीवरसहरणी) माजीव रस हरिणी-यहां मातृ जीव रसहरिणी शब्द का अर्थ-मातृ जीव के रस से छ. (अभिक्खणं परिणामेइ) मने पावा२ अड ४२॥ २॥२ने वा २ परिणभावे छ ( अभिक्खणं उस्ससइ) वारंवार ते श्वास से छे, ( अभिक्खणं निस्ससइ) वारंवार ते श्वास छ। छ ( आहच्च आहारेइ ) या२४ ते थाली थालीन ५५५ मारने से छ. ( आहच्च परिणामेइ) ध्या२३ थाली थालीन ते माहारने ते परिणभाव छ. (आहच्च उस्ससइ) मन या२४ थाली थालीन ते श्वास से छे. (आहच्च निस्ससइ) भने ध्या२४ थाली थालीन ते निवास છેડે છે–આ કથનનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે-ગર્ભમાં રહેલે જીવ કયારેક આહાર વગેરે ગ્રહણ કરે છે અને કયારેક આહારાદિ ગ્રહણ નથી પણ કરતે. કારણ કે તેને એ સ્વભાવ હોય છે ગર્ભમાં રહેલ જીવ સર્વ આત્મપ્રદેશ વડે કેવી शते मा.२ से छे ते समता माटे मवान ४ छे 3-(माउजीवस्स रसहरणी) भातृ०१२सारिणी-मेट में भारीपना २सर्नु २६१ ४२नारी
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨