________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श. १ उ. २ सू० १३ उपपातप्रकरणनिरूपणम् ५१३ 'चरगपरिवायगाणं ' चरकपरिव्राजकानाम्-चरन्ति एकस्माद् गृहाद् गृहान्तरं गच्छन्ति भिक्षार्थं ये ते चरकाः, परित्यज्य पुत्रकलत्रादिकं व्रजन्ति ये ते परित्राजकाः, चरकाश्च ते परिव्राजका इति चरकपरिव्राजकाः त्रिदण्डिसंन्यासिनः, अथवा कुच्छोटकादयश्वरकाः, परिव्राजकाः कपिलमतानुयायिनः, तेषाम् ? । 'किनिसियाणं' किल्विषिकाणाम् , किल्विषं-पापं, तद् विद्यते येषां ते किल्विषिकाः व्यवहारतश्चारित्रवन्तोऽपि ज्ञानादीनामवर्णवादकारः। उक्तश्च
"णाणस्स केवलीणं, धम्मायरियस्स सब्यसाहूणं ।
माई अवनवाई किनिसियं भावणं कुणइ ॥१॥" छाया-ज्ञानस्य केवलिनां धर्माचार्यस्य सर्वसाधूनाम् ।
मायी अवर्णवादी कैल्विपिकी भावनां करोति' ॥ तेषाम् । १०। भजना का तात्पर्य है कि वह देवलोकों में जन्म धारण करे भी, न भी करे। इस प्रकार यह गाथा का अर्थ है। . इस तरह इन पूर्वोक्त क्रियाओं को करने वाले जन कांदर्पिक कहलाते हैं। " चरगपरिव्वायगाणं" जो भिक्षा के लिये एक घर से दूसरे घर में जाते हैं वे चरक हैं ९ । पुत्र कलत्र आदि को छोड़कर जो घूमते हैं वे परिव्राजक हैं। चरक जो परिव्राजक वे चरकपरिव्राजक हैं। ऐसे चरक परिव्राजक त्रिदण्डी संन्यासीजन कहलाते हैं। अथवा-कुच्छोटक आदि चरक और कपिलमतानुयायी परिव्राजक हैं। “किन्चिसियाणं " किल्विष नाम पापका है। पाप जिनके विद्यमान हैं-वे किल्विषिक हैं । जो व्यवहार में चारित्र वाले होकर भी ज्ञान आदिकों का अवर्णवाद करते हैं वे किल्विषिक हैं, ऐसा जानना चाहिये। कहा भी हैએવા તે, દેવલેકમાં જન્મ ધારણ કરે પણ ખરે અને ન પણ કરે. ઉપરોક્ત ગાથાનો આ અર્થ છે. આ પ્રમાણે પૂર્વોક્ત ક્રિયાઓ કરનાર જીવને કાંદપિક કહે છે.
"चरगपरिव्वायगाणं" भिक्षाने भाटे मे धेरथी भी धे२ नय छ તેને ચરક કહેવામાં આવે છે. પુત્ર, કલત્ર આદિને છોડીને જે ફર્યા કરે છે તેને પરિવ્રાજક કહેવામાં આવે છે. ચરક જે પરિવ્રાજક છે, તેને ચરક પરિવ્રાજક કહેવામાં આવે છે. ત્રિદંડી સંન્યાસીને ચરકપરિવ્રાજક કહેવામાં આવે છે. અથવા કુછોટક આદિને ચરક તથા કપિલમતાનુયાયીઓને પરિવ્રાજક કહેવામાં આવે છે. "किब्विसियाण" विष मेटले पा५ मनाम पा५ भाभूह छ तेमने बिपिs કહેવામાં આવે છે. જેઓ વ્યવહારમાં ચારિત્રવાળા હોવા છતાં પણ જ્ઞાની તથા ગુરુ વગેરેના અવર્ણવાદ બેલે છે તે કિલ્વિષિક કહેવાય છે, કહ્યું પણ છેभ० ६५
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧
