________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श० १ उ० २ सू० ३ नैरयिकनिरूपणम्
४२१ 'सव्वे समोववन्नगा' सर्वे समोपपन्नकाः-समम्=एककालावच्छेदेन उपपन्ना ये ते तथा एककालोत्पत्तिमन्त इत्यर्थः, उत्तरमाह-'गोयमा' हे गौतम ! 'नेरइया चउबिहा पन्नत्ता' नैरयिकाश्चतुर्विधाः प्रझप्ताः 'तं जहा' तद्यथा-अत्र भङ्गचतुष्टयेनाह'अत्थेगइया' सन्त्येके 'समाउया-समोववन्नगा' समायुष्काः समोपपन्नकाःनिबद्धदशवर्षसहस्रप्रमाणायुष्मन्तः सहैवोत्पन्ना इति प्रथमो भङ्गः१, 'अत्थेगइया' सन्त्येके 'समाउया विसमोववन्नगा' समायुष्काः विषमोपपन्नकाः-दशसहस्रवर्षस्थितिकेषु नरकेषु केचित्प्रथममुत्पन्नाः केचित्पश्चादिति द्वितीयो भङ्गः२, 'अत्थेगइया' सन्त्येके 'विसमाउया समोववन्नगा' विषमायुष्काः समोपपन्नकाः-विपमायुष इति केचिद् दशसहस्रवर्षस्थितिकाः केचिच्च पञ्चदशसहस्रवर्षस्थितिकाः किन्तूतो ऐसे जीव कि जिन की आयु समान है और साथ २ ही उत्पन्न हुए हैं । जैसे कितनेक जीवोंने १०००० दश हजार वर्षकी आयु बांधी और साथ २ ही नारकपर्याय से उत्पन्न हुए-यह "समाउया-समोववन्नगा" प्रथम भंग है। कितनेक ऐसे जीव हैं-जो १०००० दशहजार वर्षकी स्थिति वाले नरकों में पहले उत्पन्न हो गये है और कितनेक ऐसे जीव हैं जो वहाँ पीछे से उत्पन्न हुए हैं यह “समाउया विसमोववन्नगा" दूसरा भंग है । कितनेक ऐसे जीव हैं कि जिनकी सागरोपम की स्थिति है, और कितनेक ऐसे जीव है कि जिनकी १०००० दश हजार वर्ष की स्थिति है। इस तरह विषमायुष्क हैं फिर भी साथ२ उत्पन्न हुए हैं यह “विसमाउया समोववनगा" तीसरा भङ्ग है। तथा कितनेक ऐसे जीव हैं कि जिनकी નારક જીવોમાં કેટલાક એવાં હોય છે કે જેમનું આયુ સમાન હોય છે અને સાથે સાથે જ ઉત્પન્ન થયા હોય છે. જેમ કે કેટલાક જીવ દસ હજાર વર્ષનું आयु मांधान साथे साथे २४ न२४ पर्याये उत्पन्न या डोय छ भने “ समा. उया समोववन्नगा" ह्या छ, २॥ ५डसेम छ. सi वां वो डाय છે કે જેમનું આયુ સમાન હોય છે પણ જેઓ નરકમાં નારક પર્યાયે આગળ पाछ 64न्न थया डोय छ, भने “ समाउया विसमोववन्नगो” उ छ, આ બીજો ભંગ છે. કેટલાક એવાં જ હોય છે કે જેમનું આયુ સાગરેપમ જેટલી હોય છે કેટલાક એવા જીવો હોય છે કે જે દસ હજાર વર્ષની સ્થિતિ હોય છે પણ સાથે સાથે નારકપર્યાયમાં ઉત્પન્ન થયા હોય છે, એવાં નારક
पोने “विसमाउथा समोववन्नगा” छे, म श्रीन था. तथा કેટલાક નારકજી એવાં હોય છે કે તેમની સ્થિતિ સમાન હતી નથી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
