________________
४१४
भगवती सूत्रे
खलु ' विशुद्धवन्नतरग' विशुद्धवर्णतरकाः अतिविशुद्धवर्णवन्तः तेषामशुभवर्णनामकर्मणो बहुशः क्षपितत्वात् 'तत्थ णं जे ते' तत्र खलु ये ते 'पच्छोववनगा' पथादुत्पन्नकाः सन्ति, ' ते णं ' ते खलु ' अविसुद्भवन्नतरगा' अविशुद्धवर्णतरकाः अविशुद्धवर्णवन्तः तेषामशुभवर्णनामकर्मणो भोग्यत्वेन बहुत्वावशेषात् । 'से तेणद्वेणं' तत्तेनार्थेन तेन कारणेन 'गोयमा' हे गौतम! 'एवं०' एवमुच्यते सर्वे नैरयिका न समवर्णा इति । लेश्यासूत्रमाह- 'नेरइयाणं भंते नैरयिकाः खलु भदन्त ! 'सव्वे समलेस्सा' सर्वे समलेश्या: ? उत्तरमाह - 'गोयमा !' हे गौतम! 'नो इणट्ठे समट्ठे' नायमर्थः समर्थः न सर्वे समलेश्या इत्यर्थः । पुनः पृच्छति से केणट्ठेणं' तत्केनार्थेन = केन कारणेन 'जाव' यावत्, यावच्छब्देन भंते एवं बुच्चइ' भदन्त ! एवमुच्यते' इति संग्राह्यम् । 'नो सव्वे समलेस्सा' नो सर्वे समलेश्याः = समानलेश्यावन्त इति । लेश्याऽत्र भावलेश्या ग्राह्या, न तु बाह्यद्रव्यलेश्या, तस्या वर्णद्वारेणैव प्रतिपादितत्वात् । उत्तरमाह - 'गोयमा' हे गौतम ! 'नेरइया दुबिहा पम्नत्ता' नैरयिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, ' तंजहा ' तद्यथा - 'पुच्वोववन्नगा य पच्छीववन्नगा य पूर्वोपपन्नकाश्च पश्चादुपपन्नकाञ्च । तत्थ पं जे ते पुव्योववन्नगा ते णं' तत्र खल ये ते पूर्वोपपन्नकाः सन्ति ते खलु 'विसुद्धलेस्सतरागा' विशुद्धलेश्यतरकाः- विशुद्धलेश्यावन्तः कर्मणामधिकतर निर्जरासद्भावात्, 'तत्थ णं जे ते पच्छीववन्नगा' तत्र खलु ये ते पचादुपपन्नकाः सन्ति 'ते णं' ते खलु 'अविमुद्धले सतरागा' अविशुद्धलेश्यतरकाः=अविशुद्ध लेश्यावन्तः कर्मणां भोग्यत्वेन बहुतरावशिष्टत्वात् । ' से तेण - टूट्ठेणं' तत्तेनार्थेन तेन कारणेन एवमुच्यते सर्वे नैरयिका न समलेश्यावन्त इति । वेदनासूत्रमाह- 'नेरइयाणं भंते ' नैरयिकाः खलु हे भदन्त ! 'सव्वे समवेयणा' सर्वे समवेदनाः= समानवेदनावन्तः ? उत्तरमाह - 'गोयमा' हे गौतम! 'नो इणट्ठे समदृठे नायमर्थः समर्थः सर्वे नैरयिका न समानवेदनावन्त इत्यर्थः पुनः पृच्छति' से केणट्ठेणं०' तत्केनार्थेन = केन कारणेन एवमुच्यते नैरयिकाः सर्वे न समवेदना इति । उत्तरमाह - ' गोयमा ' हे गौतम! ' नेरइया दुत्रिहा पन्नत्ता ' नैरयिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः 'तं जहा ' तद्यथा-'सणिभूयाय असणिभूया य' जीव हैं वे अविशुद्ध लेश्यावाले इस लिये कहे गये हैं कि उनके अभी भोग्यत्वरूप से बहुतरता कर्मों की बाकी है । वेदनासूत्र के विषय में जो नारकीय जीवों के समान वेदनाका अभाव कहा है उसका कारण उनमें संज्ञिभूतता और असंज्ञिभूतता है। संज्ञा शब्दका अर्थ यहाँ सम्यग्दर्शन
"
?
તેમને હજી બહુતર કર્મીને ભાગવવાના બાકી હોય છે, તે કારણે તેમને અવિશુદ્ધ લેશ્યાવાળાં કહ્યાં છે. વેદના સૂત્રના વિષયમા નારકજીવામાં સરખી વેદનાના અભાવ કહ્યો છે. તેનું કારણ તેમનામાં રહેલી સન્નિભૂતતા અને
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧