________________
भगवतीसूत्रे अष्टाशीतिसहस्राठ्यो, द्विलक्षीपदलक्षणः। अयं भगवतीरूप,-आगमः किं सुधा नहि ? ॥११॥ अमरत्वं प्रपद्यन्ते, धारयन्त इमां यतः। रागद्वेषविषं हर्ता, यद्वा वर्णात्मको मनुः ॥ १२ ॥ न स्वात्मानन्दसाम्राज्ये, सर्वथाऽऽराधयनिमाम् ।
सार्वभौमायमानः किं, लभते सुखमुत्तमम् ? ॥ १३ ॥ अन्वयार्थ स्पष्ट है ॥११॥१२॥ विशेषार्थ-इस भगवतीसूत्रके पदोंकी संख्या दो लाख अव्यासी हजार ( २८८००० ) हैं । इसे जो अमृतरूप कहा गया है वह मुक्तिका कारण होनेसे ही कहा गया है ॥११॥
जिस प्रकार विषमन्त्र विषकी वेदनाको दूर कर देता है उसी प्रकारसे यह भगवतीसूत्ररूप मंत्र जीवके रागद्वेषरूप जहरको सर्वथा नष्ट कर देता है । रागद्वेषरूप जहरके उतर जानेसे यह जीव स्वस्थ बन जाता है। यह स्वस्थता ही अमरत्व है, इसी लिये भगवतीमत्रको धारण करनेवाले जीव को अमरता की प्राप्ति होना कहा है ॥१२॥ __ अन्वयार्थ-(सर्वथा इमाम् आराधयन् ) सर्व प्रकारसे भगवतीसूत्रकी आराधना करनेवाला मनुष्य (स्वात्मानन्दसाम्राज्ये ) अपनी आत्माके साम्राज्यमें (सार्वभौमायमानः ) चक्रवर्ती राजाके समान होता हुआ (किं उत्तमम् सुख न लभते) क्या उत्तम सुखको प्राप्त नहीं कर लेता है? अर्थात् कर ही लेता है ॥
अन्वयार्थ-२५ष्ट छ. ॥११॥१२॥ વિશેષાર્થ-આ ભગવતીસૂત્રનાં પદોની સંખ્યા બે લાખ અઠયાસી હજાર(૨૮૮૦૦૦) ની છે. તેને અમૃતરૂપ બતાવવાનું કારણ એ છે કે તે મુક્તિ અપાવનાર છે. ૧૧
જેવી રીતે વિષમંત્ર વિષની વેદનાને દૂર કરે છે. તેવી જ રીતે આ ભગવતીસૂત્ર રૂપ મંત્ર છના રાગદ્વેષરૂપી જહેરને બિલકુલ નાશ કરી દે છે. રાગદ્વેષરૂપ જહેર ઉતરી જતાં આ જીવ સ્વસ્થ બની જાય છે. એ સ્વસ્થતા જ અમરપણું છે. એ માટે જ ભગવતીસૂત્રને ધારણ કરવાવાળા જીવને અમરપણ પ્રાપ્ત થવાનું કહ્યું છે. જે ૧૨ છે
अन्वयाथ-(सर्वथा इमाम् आराधयन् ) नित२ २॥ मातीसूत्रनी माराधना ४२ना२ मनुष्य (स्वात्मानन्दसाम्राज्ये) पाताना मात्भसामान्यमi (सार्वभौमायमानः) सविता त सभी मनी (किं उत्तमम् सुखं न लभते) तेशु उत्तम सुनाने પ્રાપ્ત નથી કરતે? અર્થાત અવશ્ય પ્રાપ્ત કરે છે,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
