________________
प्रमेयचद्रिकाटोका श० १ उ० १ सू० २७ असंवृतानगारनिरूपणम् ३३३ द्वादशविधम्। संयम इति, संयम्यते-उपरम्यते नियमत आत्मा सावधव्यापार संभारादनेनेति । स पृथिवीकायसंयमादिभेदेन सप्तदशविध इति ॥५०२६॥
अथ असंवृतानगारनिरूपणम्मूलम्-असंवुडे णं भंते ! अणगारे किं सिज्झइ बुज्झइ मुच्चइ परिनिवाइ सव्वदुक्खाणमंतं करेइ, गोयमा! णो इगटेसमटे, से केणटेणं जाव-नो अंतं करेइ, गोयमा! असंवुडे अणगारे आउयवज्जाओ सत्तकम्मपगडीओ सिढिल बंधण बद्धाओ धणिय बंधण बद्धाओ पकरेइ, इस्सकालठिइयाओ दीहकालठिइयाओ पकरेइ, मंदाणुभावाओ तिव्वाणुभावाओ पकरेइ,
अप्पपएसग्गाओ, बहुप्पएसग्गाओ पकरेइ, आउयं च णं कम्म सिय बंधइ, सिय नोबंधइ, असायावेयणिज्जं च णं कम्मं भुजो भुज्जो उवचिणइ, अणाइयं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंत संसारकंतारं अणुपरियट्टइ, से तेणटेणं गोयमा! असंवुडे अणगारे णो-सिज्झइ जाव णो सव्वदुक्खाणमंतं करेइ॥सू०२७॥
छाया--असंवृतो भदन्त ! अनगारः किं सिद्धयति बुद्धयते मुच्यते परिनिति, सर्वदुःखानामन्तं करोति ? गौतम ! नायमर्थः समर्थः । तत्केनार्थेन यावत्
जाननी चाहिये । क्यों कि ये दोनों चारित्ररूप ही होते हैं। जो अष्टविध कर्मों को जला देता है वह तप है । वह तप अनशनादि के भेद से १२ प्रकार का है । आत्मा नियम से जिस के द्वारा सावधव्यापार के संभार से विरक्त होता है वह संयम है । यह संयम पृथिवीकाय संयम आदि के भेद से १७ प्रकार का कहा गया है । सू० २६ ॥
જવું, કારણ કે તે બન્ને ચારિત્ર રૂપ જ હોય છે, જેના દ્વારા આઠ પ્રકારના કર્મો બળી જાય છે તેનું નામ તપ છે. તે તપના અનશનાદિ બાર ભેદ છે. જેના દ્વારા આત્મા સાવદ્યવ્યાપારથી વિરક્ત થાય છે તેને સંયમ
छ. ते सयभना पृथिवीय सयम माह १७ ५२ हा छ. ॥सू. २६॥
શ્રી ભગવતી સૂત્રઃ ૧