________________
-
__भगवतीसूत्रे मुखेनसंयमवाधाराहित्येन 'विहरमाणे' विहरन् अप्रतिबद्धविहारं कुर्वन् , 'जेणेव रायगिहे णयरे जेणेव गुणसिलए चेइए' यत्रैव राजगृहं नगरं यत्रैव गुणशिलकं चैत्यं ' तेणेव उवागच्छइ ' तत्रैव उपागच्छति ' उवागच्छित्ता' उपागत्य 'अहापडिरूवं' यथाप्रतिरूपम् यथाकल्पम् 'उग्गहं' अवग्रहं वनपालतो वसतेराज्ञाम् ‘ओगिण्हइ ' अवगृह्णाति-स्वीकरोति, 'ओगिण्हित्ता' अवगृह्य स्वीकृत्य 'संजमेणं तवसा' संयमेन तपसा 'अप्पाणं भावेमाणे आत्मानं भावयन् 'विहरई विहरति । जाव समोसरणं-ति यावत् समवसरणमिति-समवसरणवर्णनमत्र वाच्यम् । तत्र-'समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी बहवे समणा भगवंतो अप्पेगइया उग्गपव्वइया' इत्यादि साध्बादिवर्णनं वाच्यम् । तथा असुरकुमार-भवनपति-वानव्यन्तर-ज्योतिष्कवैमानिक-देवानां भगवतः समीपे समागमनवर्णनं वाच्यम् ॥ सू०५॥ प्रकारसे अप्रतिबद्ध विहार करते हुए जहां राजगृह नगर था, और उसमें भी जहां गुणशिलक चैत्य था वहां पधारे। वहां आकर उन्होंने कल्प के अनुसार वनपाल से ठहरने की आज्ञा मांगी। आज्ञा को स्वीकार कर वे भगवान् वहां पर संयम और तप से अपने आप को भांवित करते हुए ठहर गये। इस प्रकारसे समवसरण का वर्णन यहां पर लगा लेना चाहिये । इस समवसरण के वर्णन में साध्वादिकों का वर्णन जो औपपातिक सूत्र में "समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी बहवे समणा भगवंतो अप्पेगइया उग्गपब्वइया" इत्यादि रूप से आया है वह भी यहां सम्बन्धित कर लेना चाहिये। तथा वहीं पर जो असुरकुमार, भवनपति, वानव्यन्तर, ज्योतिष्क और वैमानिक देवों का भगवान् के समीप में आने का वर्णन लिखा है वह भी यहां लगा लेना चाहिये।सू०५। કઈ પણ પ્રકારે બાધા નડે નહીં એવી રીતે અપ્રતિબદ્ધ વિહાર કરતા કરતા રાજગૃહ નગરમાં આવેલા ગુણશિલક ચિત્યમાં આવી પહોંચ્યા. ત્યાં આવીને તેમણે વનપાલની પાસે ત્યાં ભવાની આજ્ઞા માગી. તે પ્રકારની આજ્ઞા મળતાં ભગવાન તેમાં પ્રવેશ્યા અને સંયમ અને તપની આરાધના કરતા તે ચૈત્યમાં થોભ્યા. સમવસરણનું આ પ્રકારનું વર્ણન અહીં સમજી લેવું. આ સમવસરણના वर्शनमा साधु मोहिनुं वर्णन मो५५ति सूत्रमा “ समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी बहवे समणा भगवंतो अप्पेगइया उग्गपव्वइया" त्यादि पाध्य द्वारा કરવામાં આવ્યું છે તેને પણ અહીં સમાવેશ કરી લે. તથા તેજ સૂત્રમાં અસુરકુમાર, ભવનપતિ, વાનચન્તર, જ્યોતિષ્ક, અને વૈમાનિક દેવોનું ભગવાનની સમક્ષ આવવાનું જે વર્ણન કર્યું છે તેને પણ અહીં સમાવેશ કરી લે. (સૂ. ૫)
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
