________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १ ० १ सू० ५ श्रीमहावीरवर्णनम् १२७ भावः। पञ्चत्रिंशद्वाणीगुणा आचारागसूत्रस्य मत्कृताऽऽचारचिन्तामणिटीकायां प्रथमाध्ययनावतरणायां व्याख्याताः,ततोऽवसेयाः। आगासगएणं चक्केणं' आकाशगतेन चक्रेग। आगासगएणं छत्तेणं' आकाशगतेन छत्रेण । 'आगासगयाहिं चामराहिं' आकाशगताभ्याम् = आकाशस्थिताभ्यां चामराभ्याम् अतिशयमभावाच्चका. दिभिरुपलक्षित इति भावः। 'आगासगएणं फलिहामएणं' आकाशगतेन स्फटिकमयेन-आकाशस्थितेन स्फटिकनिर्मितेन 'सपायवीटेणं' सपादपीठेन-पादस्थापनपीठसहितेन 'सीहासणेणं' सिंहासनेन, 'धम्मज्झएणं' धर्मध्वजेन, 'पुरओ' पुरतः= अग्रतः, 'पकढिज्जमाणेणं' अतिशयमहिम्ना प्रकृष्यमाणेन ‘चउद्दसहिं समणसाहस्सीहिं' चतुर्दशभिः श्रमणसाहस्रीभिः श्रमणानां चतुर्दशसहस्रैः 'छत्तीसाए अज्जिसाहस्सीहि षट्त्रिंशता आर्यिकासाहस्रीभिः आर्यिकाणां षट्त्रिंशत्सहस्रैः “ सद्धि' सार्द्ध-सह, 'संपरिखुडे' सम्परिवृतः-भगवान् , पूर्वोक्तसंख्यकाः श्रमणा आर्यिकाश्च भगवदाज्ञायामासन्-इति भावः। एतादृशो महावीरः 'पुव्वाणुपुब्धि ' पूर्वानुपूर्व्या = तीर्थकरपरिपाटया = तीर्थंकरपरम्परया 'चरमाणे' चरन् - विहरन् 'गामाणुग्गामं ' ग्रामानुग्रामम् एकस्माद् ग्रामाद् ग्रामान्तरम् , 'दूइज्जमाणे' द्रवन्-गच्छन् एकस्माद् ग्रामादनन्तरं ग्राममनुल्लङ्घन्यन्नित्यर्थः, 'सुह-सुहेणं ' सुखउनसे सहित थे। ये पेंतीस वाणीके गुण आचारांग सूत्र की मेरे द्वारा की गई आचारचिन्तामणिटीकाके प्रथम अध्ययनकी अवतरणामें वर्णित हैं वहांसे देखलेना चाहिये।आकाशगत चक्रसे,आकाशगत छत्रसे, आकाशगत चामरोंसे अतिशयके प्रभाववश युक्त थे। आकाशमें स्थित तथा पादपीठसहित ऐसे स्फटिकनिर्मित सिंहासनसे उपलक्षित वे भगवान् महावीर कि जिनके आगे अतिशयकी महिमाके प्रभावसे धर्मध्वज देवों द्वारा चलाया जाता था,ऐसे भगवान् आज्ञावीचौदह हजार श्रमणोंके और छतीस हजार आर्यिकाओंके परिवारवाले तीर्थकरपरिपाटीके अनुसार विहार करते हुए, एक ग्राम से दूसरे ग्राम में विचरते हुए, 'संयम में बाधा न आवे इस ગુણોથી યુક્ત હતા. વાણીના તે પાંત્રીસ ગુણે મારે લખેલી આચારાંગ સૂત્રની આચારચિન્તામણિ ટીકાના પહેલા અધ્યયનની અવતરણમાં વર્ણવેલ છે. ત્યાંથી જોઈ લેવા. અતિશને પ્રભાવે એટલે અતિશયોના પ્રભાવથી પ્રભુ આકાશગત ચક, આકાશગત છત્ર અને આકાશગત બે ચામરોથી યુક્ત હતા. આકાશમાં રહેલ પાદપીઠસહિતના સ્ફટિકનિર્મિત સિંહાસનથી અતિશને પ્રભાવે ઉપલક્ષિત-યુક્ત હતા. જેમની આગળ ધર્મધ્વજને દેવે ચલાવતા હતા, એવા ભગવાન પિતાના આજ્ઞાવર્તી ચૌદ હજાર શ્રમ અને છત્રીસહજાર આર્થિકાઓના પરિવારવાળા તીર્થકર પરિપાટી પ્રમાણે વિહાર કરતા થકા એક ગામથી બીજે ગામ વિચરતા “સંયમમાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
