________________
८२४
-
समवायाङ्गसूत्रे यावत् तया संचितानामित्यग्रेण सम्बन्धः, तथा 'महतिव्वकसायइंदियप्पमायपावप्पोय असुहझवसाण' सूत्रेलुप्ततृतीयाविभक्तिकं पदम् , महातीवकषायेन्द्रियप्रमादपायप्रयोगाशुभाध्यवसायेन, तत्र-महातीवकषायाः अत्युत्कटदीर्घकालावस्थायिनः क्रोधमानमायालोभरूपाः कषायाः, इन्द्रियपमादः इन्द्रियाणां विषयविलासेष्वभिष्वङ्गः, पापप्रयोगः-प्राणातिपातादिपापेषु मनोवाकायसंयोजनम्, अशुभाध्यवसाय: अशुभात्मपरिणामः, एषां समाहारः, तेन संचितानाम् उपाजितानाम् 'पावगाणं' पापकानां 'कम्माण' कर्मणाम् 'पावअणुभागफलविवागा' पापानुभागफलविपाका:-पापानुभागाः-अशुभरसा ये फलविपाका:-फलोदयास्ते आख्यायन्ते । तथा 'णिरयगतितिरिक्खजोणिबहुविहवसणसयपरंपरापबद्धाणं' नरकगतितिर्यग्योनिबहुविधव्यसनशतपरम्परामबद्धानाम्-तत्र-निरयगतौ-नारकावस्थायां तिर्यग्योनौ च बहुविधानाम्-अनेकप्रकाराणां व्यसनानां दुःखानां याः शतपरम्परास्ताभिः प्रवद्धानां जीवानां 'मणुयत्तेवि' मनुजत्वेऽपि 'आगयाणं' आगतानां-समधिगतमानुषशरीराणामपीत्यर्थः, 'पावकम्मसेसेण' पापकर्मशेषेणस्वकृतपापकर्मणामवशिष्टतया 'जहा' यथा 'होति' भवन्ति 'पावगा' पापकाः अशुभरसाः फलविवागा' फलविषाकाः कर्मोदयास्तथाऽऽख्यायन्ते । अधुना और परस्त्रीसेवन इन पापकर्मों में समासक्ति के वश से, तथा दीर्धका. लतक आत्मामें अवस्थित रहे हुए ऐसे अत्युत्कट क्रोध, मान, माया
और लोभ इन कषायों से, इन्द्रियों की प्रमत्तदशा से-विषयविलासों में निरर्गल प्रवृत्ति से, प्राणातिपात आदि पापों में मन, वचन और काय की प्रवृत्ति से, अशुभ आत्मपरिणाम से उपार्जित किये गये पापकों का पापानुभागफलविपाक अशुभरसवाला फलोदय होता है । तथा नरकगति में और तिर्यश्चगति में अनेकप्रकार के दुःखों की शतपरंपरा से बंधे हुए जीवों को मनुष्यभव में आने पर भी अवशिष्ट पापकर्म के उदय से कैसे २ अशुभरसवाले कर्मोदय होते हैं। अब सूत्रकार पापવગેરે પાપકર્મોમાં આસકત થવાથી, તથા લાંબા કાળ સુધી આત્મામાં રહેલા અતિશય તીવ્ર કોધ, માન, માયા. લેભ, આદિ કષાયથી તથા ઈદ્રિયની પ્રમત્ત દશાથી વિષયવિલાસમાં લીન રહેવાથી, તથા પ્રાણાતિપાત આદિ પાપમાં મન, વચન, અને કાયાની પ્રવૃત્તિથી, અશુભ આમપરિણામથી ઉપાર્જિત પાપકર્મોને પાપાનુભાગ ફલવિપાક–ફલોદય અશુભ રસવાળું હોય છે. તથા નરકગતિ અને તિર્યંચગતિમાં અનેક પ્રકારના દુઓની પરંપરાથી જકડાયેલા અને મનુષ્યભવ મળ્યા પછી પણ બાકીનાં પાપકર્મોના ઉદયથી કે કેવો અશુભરસવાળે કર્મોદય થાય છે તે બતાવ્યું
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
