________________
७७२
समवायाङ्गसूत्रे
रजः-पापाधायकं कम, तयो ये ओघः-समूहस्तस्माद् विप्रमुक्ताः-विनिर्गताः अर्थात कमरहिताः सन्तः 'जह' यथा-येनप्रकारेण 'सव्वदुक्खमोक्खं' सर्वदुःख मोक्ष-सर्वदुःखेभ्यो मोक्षो मुक्तिर्यत्रतत्तथोक्तम्, 'अक्खयं' अक्षयं-क्षयरहितं मुक्तिस्थानम् 'उति' उपयन्ति प्रामुवन्ति, तथाऽऽख्यायन्ते । उपसंहरन्नाह-'एए अन्ने य एवमाई' एतेऽन्ये च एवमादयः 'अत्था' अर्थाः 'वित्थरेण य' विस्तरेण च अत्रारूयायन्ते । 'उवासयदसासु णं' उपासकदशासु खलु 'परित्ता वायणा' परीताः संख्याताः वाचनाः 'संखेज्जा अणुओगदारा' संख्येयानि अनुयोगद्वा
राणि 'जाव' यावत् 'सखेजाओ' संख्येयाः 'संगहणीओ' संग्रहण्य आख्यायन्ते । 'से णं' ताः खलु ‘अङ्गट्टयाए' अङ्गार्थतया 'सत्तमें अंगे' सप्तममङ्गम् । अत्र 'एगे सुयक्खंधे' एकः श्रुतस्कन्धः, 'दस अज्झयणाइ' 'दस अध्ययनानि' 'दस उद्देसणकाला' दश उद्देशनकालाः, 'दस समुद्देसणकाला' दश समुद्देशनकालाः 'संखेजाइं पयसयसहस्साई' संख्येयानि पदसहस्राणि-एकादशलक्षाणि द्विपश्चाशत्सहस्राणि (११५२०००) च पदानि 'पयग्गेणं' पदाग्रेण-पदपरिमाणेन 'पण्णत्ताई' प्रज्ञप्तानि । 'प्रज्ञप्तानि' इत्यस्य लिङ्गवचनविपरिणामेन सर्वत्रान्वयः कार्यः। तथाऽत्र-'संखेजाई अक्खराइं जाव' संख्येयानि अक्षराणि यावत् प्रज्ञके समूह से रहित बनते हुअ सर्वदुःखों से जहां मुक्ति है ऐसे अक्षयस्थान-मोक्षस्थान को प्राप्त करलेते हैं यह सब विषय उस प्रकार से इस अंग में कहा गया है। इस तरह इस सूत्र में ये पूर्वोक्त विषय
और इसी प्रकार के और भी दूसरे विषय विस्तारपूर्वक प्रतिपादित किये गये हैं। इस उपासकदशाङ्गसूत्रमें वाचना संख्यात हैं, अनुयोगद्वार संख्यात हैं यावत् संग्रहणियां संख्यात है। यह अंग की अपेक्षा सातवां अंग है। इसमें एक श्रुतस्कंध है। दस अध्ययन हैं । दस उद्देशनकाल है । दश समुद्देशनकाल हैं, पदपरिमाण की अपेक्षा संख्यात ग्यारह लाख बावन हजार ११५२००० पद हैं। तथा संख्यात अक्षर आदि हैं। ક્ષય કરીને જ્યાં સમસ્ત દુ:ખોથી મુકત થવાય છે એવા અક્ષયસ્થાન–મોક્ષને પ્રાપ્ત કરે છે, એ બધા વિષયેનું આ અંગમાં કથન થયું છે. આ પ્રમાણે આ સૂત્રમાં પૂર્વોક્ત વિનું અને એ જ પ્રકારના અન્ય વિષયનું પણ વિસ્તારથી પ્રતિપાદન કર્યું છે. આ ઉપાસકદશાસૂત્રમાં સંખ્યાત વાચનાઓ છે, સંખ્યાત અનુયોગ દ્વાર छे, यावत् सध्यात सं ये छ. भगनी अपेक्षा ते सातभुम. तेभा એક શ્રુતસ્કંધ છે, દસ અધ્યયન છે, દસ ઉદેશનકાળ છે અને દસ સમુદેશનકાળ છે. તેનાં પદોનું પ્રમાણ અગિયાર લાખ બાવન હજાર (૧૧પ૨૦૦૦) નું છે. તથા
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
