________________
भावबोधिनी टीका. पञ्चविंशतिसमवाये पञ्चमहावतस्य पञ्चविंशतिभावनानिरूपणम् २९१ नासिकादीनां सरागविलोकन परित्यागः३। पुव्वरयपुञ्चकीलियाणं अणणुसरणया' पूर्वरतपूर्वक्रीडितानामननुस्मरणम् गृहस्थावस्था समाचरितरतिक्रीडादीनामनुचिन्तनवर्जनम्।। 'पणीयाहारविवजगया' मणीताहारविवर्जनम् सरसाहारपरित्यागः५। इति चतुर्थमहाव्रतस्य भावना पञ्चकम् । 'सोइंदिय रागोवरई' श्रोत्रेन्द्रियरागोपरतिः, श्रात्रेन्द्रियस्य स्वविषये मधुरगीतादौ यो रागोऽनुरागस्तस्य उपरतिः परित्यागः। एवम् चक्षुरिन्द्रियस्य रागोपरति:२। घ्राणेन्द्रियरागोपरतिः३। जिहेन्द्रियरा. गोपरतिः। स्पर्शेन्द्रियरागोपरतिः५। इति पञ्चममहाव्रतस्य भावना पश्चकम् । पूर्वोक्तपञ्चविंशतिभावनावन्त पञ्चमहाव्रतसमाराधका भवन्तीति भावः५ ॥१॥ 'मल्लोणं' इति मल्ली खलु अर्हन् पञ्चविंशतिर्धनूंषि ऊर्ध्वमुच्चत्वेनासीत्। सर्वेऽपि दीर्घ वैतान्यपर्वताः पञ्चविंशतिर्योजनानि उर्ध्वमुच्चत्वेन प्रज्ञप्ताः ४। पञ्चविंशतिः पञ्चविंशतिः 'गासआणि' गव्यूतानि-क्रोशाः, अत्र गव्यूतशब्दः समयभाषया क्रोशवाचकः । 'उविद्रेणं' उद्विद्धन-भूमिगतमूलत्वेन प्रज्ञप्ताः । 'दोच्चारणं' द्वितीयायां खलु 'पुढवोए' पृथिव्यां नरकपृथिव्यां पञ्चविंशतिः 'निरयावाससयसहस्साई' निरयावासशतसहस्राणि नरकावासलक्षाणि प्रज्ञप्तानि । 'आयारस्स णं' देखने का त्याग३, पूर्व में किये रतिविलास के स्मरण का वर्जन४, और पणीत आहार का विवर्जन ५ ये पांच भावनाएँ चतुर्थ महाव्रत की हैं। श्रोत्रंद्रिय के विषय में राग का परित्याग करना१, चक्षुइन्द्रियके विषय में राग का परित्याग करना२, प्राणइन्द्रिय के विषय में राग का परित्याग करना३, जिह्वाइन्द्रिय के विषय में राग का परित्याग करना४,स्पर्शन इन्द्रिय के विषय में राग का परित्याग करना५ये पांच भावनाएँ ५पांच वें महाव्रत की हैं। मल्ली अहंत २५पचीस धनुष ऊँचे थे। समस्त दीर्घवैताठ्य पर्वत २५पचीस योजन ऊँचे हैं २५-२५पचीसपचीस कोश भूमिगतमूल को लेकर कहे गये हैं। द्वितीय भूमि में २५ पचीस लाख नरकावास (૪) પૂર્વે કરેલ રતિવિલાસના સ્મરણને ત્યાગ (૫) અને પ્રણીત આહારને પરિત્યાગ એ પાંચ ચોથા મહાવ્રતની ભાવનાઓ છે (૧) વેન્દ્રિયના વિષયમાં રાગનો પરિત્યાગ કર, (૨) ચક્ષુ ઇન્દ્રિયના વિષયમાં રાગનો પરિત્યાગ કરે,[૩]ધ્રાણેન્દ્રિયના વિષયમાં રાગનો પરિત્યાગ કરે. (૪) સ્પર્શેન્દ્રિયના વિષયમાં રાગને પરિત્યાગ કરે અને (૫) જવા ઇન્દ્રિયના વિષયમાં રાગને પરિત્યાગ કરવો, એ પાંચ પાંચમાં મહાવ્રતની ભાવનાઓ છે. મલ્લીનાથ અહંત પચીશ ધનુષ પ્રમ ણ ઊંચા હતા. સમસ્ત દીર્ઘતાઢય પર્વત ૨૫ પચીસ યોજન ઊંચા છે. ૨૫-૨૫ પચીસ-પચીસ કેશ ભૂમિગત મૂળની અપેક્ષાએ કહેલ છે. બીજી ભૂમિમાં પચીસ લાખ નારકાવાસ કહેલ છે. ચૂલિકા
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર