________________
२९०
समवायानसूत्रे अवग्रहानुज्ञापनता=अवग्रहस्य-तृणकाष्ठादिवस्तुग्रहणाज्ञायाः अनुज्ञापना-प्रतिदिनं याचनम् । (२) उग्गहसीमजाणणया' अवग्रह सीमाज्ञानम्-अवगृहीताज्ञायाः सीमाकरणम् ‘इयत्परितभूम्यादि स्थित तृणकाष्ठादिकं मया ग्रहीतव्य' मिति मर्यादानिर्णय इत्यर्थः। (३) 'सयमेव उग्गह अणुगिण्हणया' स्वयमेवावग्रहानुग्रहणतास्वयमेव आत्मनैव न तु परमुखेन अवग्रहस्य आज्ञया अनुग्रहणं याचनम् परमुखेन याचने अस्वामि याचने च-अदत्तपरिभोगविरोधक्लेशादिदोष. संभवः । (४) 'साहम्मियउग्गरं अणुण्ण वियपरिभुंनणया' साधर्मिकावग्रहमनुज्ञाप्य परिभोजनम्-साधर्मिकाणामाज्ञया तद्वस्वपात्रादीनां परिभोगः । (५) 'साहारणभत्तपाणं अणुण्ण वियपरिभुंजणया' संहारणभत्तपानमनुज्ञाप्यपरिभोजनम्संहारणं-सूत्रोक्तेन विधिना समानीतं भक्तपान लब्धं प्रासुकमेषणीयमशनादिकम् अनुज्ञाप्य आलोचनापूर्वकं गुरवे निवेद्य, अन्यसाधुन निमन्त्र्य च परिभोजनम् = मण्डल्यां तत्परिभोगः । उपलक्षणात-वस्त्रपात्रादिकं सर्वमुपकरणं गुरुणाऽनुज्ञातमेवभोक्तव्यम्, अन्यथाअदत्तमेवपरिभुक्तं स्यादितिभावः । इति तृतीयमहाव्रतस्य भावना पञ्चकम् । ' इत्थीपसुपडंगसंसत्तगसयणासणवज्जणया' स्त्रीपशुपण्डकसंसक्तकशयनासनवर्जनम् स्त्रीभिः पशुमिनपुंसकैश्च सहितानां शयनासनादीनां परित्यागः। 'इत्थीकहविवज्जणया' स्त्रीकथाविवर्जनम् स्त्रीविषयककथा परित्यागः२। 'इत्थीणं इंदियाणमालोयणवज्जणया' स्त्रीणामिन्द्रियाणामालोकनवर्जनम् स्त्रीणां मुखनयनद्वीतीय महावत की हैं। अवग्रह-आज्ञालेना१, अवग्रहसीमाज्ञान-अर्थात् इतने परिमाणभूमि में रहे हुए तृण काष्ठादिलेना२, स्वयमेव अवग्रह याचन-स्वयमेव आज्ञा लेना३, साधर्मिक के पास से अवग्रह याचन४, अनुज्ञापितपानभोजन-सुत्रविधि के अनुसार आहार पानी लेकर भोगना अर्थात्-आलोचना पूर्वक गुरु को निवेदन करके तथा अन्य साधु को निमंत्रित करके आहार पानी करना ये५पांच भावनाएँ तृतीय महाव्रत की हैं। स्त्री, पशु और नपुंसक द्वारा सेवित शयन आदि का वर्जन१, राग पूर्वक स्त्री कथा का त्याग२, स्त्रियों के मनोहर अंगों को रागपूर्वक ભૂમિમાં રહેલ તૃણકાષ્ઠાદિ લેવું સ્વયમેવ અવગ્રહ યાચન–પોતે જ આજ્ઞા લેવી સાધમિકની પાસેથી અવગ્રહ યાચન, અનુજ્ઞાપિત પાન ભેજન–સૂત્રવિધિ યુકત આહાર પાણી લાવીને તેને ઉપભોગ કરવો, એટલે કે–આલોચના પૂર્વક ગુરૂને કહીને તથા અન્ય સાધુઓને નિમંત્રિત કરીને આહાર પાણી કરવા, એ પાંચ ત્રીજા મહાવ્રતની ભાવનાઓ છે.
(१) श्री, ५१ अने नपुस द्वारा सेवित शया भानु न, (२) २१॥ પૂર્વક સ્ત્રી કથાનો ત્યાગ (૩) સ્ત્રીઓનાં મનહર અંગેને રાગ પૂર્વક જેવાને ત્યાગ
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર