________________
५४०
स्थानाङ्गसूत्रे चेति । अत्र चकारः समाहारे । धवखदिरौ-धवश्च खदिरश्चेति । अत्र चकार इतरेतरयोगे । ' इत्थीओ सयणाणि य ' इत्यत्र चकारः समुच्चये । ततश्च स्त्रीणां शयनानां चापरिभोग्यतायास्तुत्यत्वं प्रतिपादितम् । 'भिक्षामट ग्लानसेयां च कुरु' इत्यत्र चकारोऽन्वाचये । एवमेव अवधारणादिष्वपि चकारोऽनुयोक्तव्य इति । 'चंकार ' इत्यत्र अनुस्वारोऽलाक्षणिकः । यथा- सुके सणिंचरे' छायासाथ वर्णका ग्रहण होता उस शब्दसे उसके सवर्ण वर्णांका ग्रहण होता है, यहां चकारसे चका ग्रहण हुआ है “संज्ञा परिभाषाम्" इस शब्दमें “ संज्ञा च परिभाषा च" इस प्रकारके द्वन्द्व समासमें समाहार छन्द के अर्थमें " च" शब्दका प्रयोग हुआ है “धवश्वखदिरश्च" धवखदिरौ" यहां चकार इतरेतरयोग द्वन्द्व के अर्थ में प्रयुक्त हुआहै " इत्थीओ सयणाणिय" यहां पर चकार समुच्चय अर्थमें प्रयुक्त हुआ है स्त्रियोमें एवं शयनों में इससे अपरि भोग्यताका तुल्य रूपसे प्रतिपादन किया गयाहै "भिक्षामट ग्लानसेवां च कुरु" भिक्षालाओ और ग्लानकी सेवा करों-यहां पर "च" का प्रयोग अन्वयार्थ (एक कार्य करनेमें दूसरा कार्य करने के लिये कहना) अर्थमें हुआहै इसी प्रकारसे अवधारण आदि अर्थमें भी चकारका प्रयोग समझ लेना चाहिये "मूलमें" " चकार " ऐसा पाठ है सो इसमें जो अनुस्वारका प्रयोग हुआ है वह अलाक्षणिक है। સાથે વર્ણનું ગ્રહણ થાય છે. તે શબ્દ વડે તેના સવર્ણ વર્ગોનું ગ્રહણ થાય छ. मी २४१२ 43 ''तुं अहए थयु छे. " संज्ञा परिभाषाम् ॥ २॥ शमा " संज्ञा च परिभाषा च" मा ५४ारने। द्वन्द्वसमास अन्य छे. मही' 'च' ५हना प्रयोग द्वारा समाहा२वन्द्वसभास मनापामा माव्यो छे. "धवश्च खदिरश्च" "धवखदिरौ” मही २२ तिरेतरयाग द्वन्द्वसमासन अर्थमा प्रयुत थय। छे.
इत्थीओ सयणाणि य” मही यार समुच्ययना मथमा प्रयुत थयो સ્ત્રીઓમાં અને શયનમાં તેના દ્વારા અપરિભોગ્યતાનું તુલ્યરૂપે પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે.
" भिक्षामट ग्लानसेवां च कुरु" "मिक्षा सामने खाननी (भीमानी ) सेवा ४१" मा सूत्रमा "च" ५४ प्रयोसन्क्याथै यो छ. ( से आय કરવાનું કહેવું તેનું ના૫ અન્વય છે.) એજ પ્રમાણે અવધારણ આદિ અર્થમાં પણ ચકારને પ્રયોગ કેવી રીતે થાય છે તે સમજી લેવું જોઈએ. મૂળ સૂત્રમાં
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
