________________
३५९
--
-
-
-
सुघा टीका स्था० १० सू० ६ संयमादिनिरूपणम् संवरे १, जाव फासिदियसंवरे ५, मणसंपरे ६, वयसंवरे ७, कायसंवरे ८, उपगरणसंवरे ९, सूईकुसग्गसंवरे १० ।३। दसविहे असंवरे पण्णत्ते, तं जहा-सोइंदियअसंवरे, जाय सूचीकुसग्गअसंबरे ४ ॥ सू० ६ ॥ ___ छाया-दशविधः संयमः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-पृथ्वीकायिकसंयमः १, यावदवनस्पतिकायिकसंयमः ५, द्वीन्द्रियसंयमः ६, त्रीन्द्रियसंयमः ७, चतुरिन्द्रियसं. यमः ८, पश्चन्द्रियसंयमः ९, अजीवकायसंयमः १० ।१ । दशविघोऽसंयमः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-पृथ्वीकायिकासंयमः १, अप्कायिकासंयमः २, तेजस्कायिका. संयमः ३, वायुकायिकासंयमः ४, वनस्पतिकायिकासंयमः ५, यावत् अजी
क्रोघकी उत्पत्ति संयमी जीवोंको नहीं होती है अतः सूत्रकार संयमका, संयमसे विरुद्ध असंयमका तथा संवरका और संवरविरुद्ध असंवरका कथन करतेहैं-"दसविहे संजमे पण्णत्ता" इत्यादि ।।सत्र।।
मत्रार्थ-संयम १० प्रकारका कहा गयाहै जैसे-पृथिवीकायिक संयम १, यावत् वनस्पतिकायिक संयम ५, दीन्द्रिय संयम ६, त्रीन्द्रिय संयम ७, चतुरिन्द्रिय संयम ८ पंचेन्द्रिय संयम ९ एवं अजीवकाय संयम १० असंयम १० प्रकारका कहा गया है जैसे-पृथिवीकायिक असंयम १ अप्कायिक असंयम २ तेजस्कायिक असंयम ३, वायुकाधिक असंयम ४ बनस्पतिकायिक असंघम ५, यावत् अजीवकाय
આગલા સૂત્રમાં કોત્પત્તિનાં કારણેનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું. સંયમી જી કોધ કરતા નથી. તેથી સંયમના, સંયમથી વિપરીત એવા અસંયમના, સંવરના તથા સંવરથી વિરૂદ્ધ એવાં અસંવરના ભેદનું સૂત્રકાર નિરૂપણ કરે છે
"दसविहे संजमे पण्णत्त" त्या-(सू. १) સૂત્રાર્થ–સંયમના નીચે પ્રમાણે દસ પ્રકાર કહ્યા છે.
(૧) પૃથ્વીકાયિક સંયમ (૨ થી ૫) અપકાયિકથી લઈને વનસ્પતિ કાયિક સંયમ પર્યંતના ચાર પ્રકાર. (૬ થી ૯) કીન્દ્રિય સંયમથી લઈને પચેદ્રિય સંયમ પર્યન્તના ચાર પ્રકારો અને (૧૦) અજીવકસંયમ.
અસંયમના પણ નીચે પ્રમાણે દસ પ્રકાર કહ્યા છે.–
(१) पृथ्वी यि मसयम, (२) १५४ायि४ असयम, (3) ते२४२४43 मसयम, (४) पायुायि मसयम, पन५तिथि: मसयम (थी ५)
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
