________________
सुघा टीका स्था०१० सू. १ लोकस्थितिनिरूपणम् त्वमापना भविष्यन्तीति भावः, एवमप्येका लोकस्थिति भवतीति चतुर्थो भैदः ४। तथा-न च कालत्रयेऽप्येवं संमवि यत् , साः प्राणा व्युच्छेत्स्यन्ति त्रसपाणिनो विनष्टा भविष्यन्ति केवलं स्थावरा प्राणा भविष्यन्ति-स्थास्यन्ति, अथयास्थावराः प्राणा व्युन्छेत्स्यन्ति केवलं असाः पाणा एव स्थास्यन्तीति । एवमप्येका लोकस्थिति भवतीति पञ्चमो भेदः ५ तथा-न च कालत्रयेऽप्येव समवि, यत्लोकः अलोको भविष्यति अलोकत्वेन परिणतो भविष्यति, अलोको चा लोको भविष्यति लोकत्येन परिणतो भविष्यति, इत्येवमपि एका लोकस्थिति भवतीति षष्ठो भेदः ६। तथा-न , कालत्रयेऽपि सम्भवि, यत्-लोकः अलोके प्रवक्ष्यति समाविष्टो भविष्यति, अलोको वा लोके समाविष्टो भविष्यतीति, एवमपि एका लोकस्थिति भवतीति सप्तमो भेदः ७ तथा-यावद् लोकः तावत् जीया:यावति क्षेत्रे लोकन्यपदेशो भवति तावति क्षेत्रे जीवाः, यावत् जीवाः-यावति क्योंकि कभी भी जीव अजीय रूपताको और अजीय जीव रूपताको प्राप्त नहीं हो सकते हैं ४। पांचवीं लोकस्थिति इस प्रकारसे है-ऐसा त्रिकालमें भी नहीं हो सकताहै, कि इस लोकमें ब्रस प्राणियोंका व्युच्छेद हो जावे, और केवल स्थचर प्राणियोंकाहीसद्भावबना रहे ५। छठी लोक स्थिति ऐसी है, यह बात भी काल अयमें सर्वथा असंभव है, कि लोक अलोक रूपसे परिणम जाये और अलोक लोक रूपसे परिणम जावे ६। सातवीं लोकस्थिति ऐसीहै-यह बातभी काल त्रयमें संभवित नहीं हो सकती है कि लोकका प्रवेश आ लोकमें हो जाये और अलोक का प्रवेश लोकमेंहो जावे। आठवीं लोकस्थिति ऐसीहै-जितने क्षेत्रमें लोकका व्यपઅજીવ જીવ બની જાય એટલે કે જીવ કદી પણ અજીવ રૂપતાને પ્રાપ્ત કરતે નથી. (૫) પાંચમી સેકસ્થિતિ આ પ્રકારની છે–ત્રણે કાળમાં એવું કદી સંભવી શકતું નથી કે આ લેકમાંથી ત્રસ જીવેને ચુછેદ (સંદતર નાશ થઈ જાય અને માત્ર સ્થાવર ને જ સદ્દભાવ રહે. –
(૬) છટકી લેક સ્થિતિ આ પ્રકારની છે–લેક અલેક રૂપે પરિણમન પામી જાય, અને અલેક લેક રૂપે પરિણમી જાય, એવી વાત પણ ત્રણે કાળમાં બની નથી, એટલે કે એ વાત પણ સર્વથા અસંભવિત છે,
(૭) સાતમી લોકથિતિ આ પ્રકારની છે-એ વાત પણ ત્રણે કાળમાં કદી સંભવી શકવાની નથી કે લેકને અલકમાં પ્રવેશ થઈ જાય અને અલેકનો પ્રવેશ લેકમાં થઈ જાય.
આઠમી લેકસ્થિતિ આ પ્રકારની છે–જેટલા ક્ષેત્રમાં લેકને વ્યપદેશ થાય
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્રઃ ૦૫
