________________
सुघा टीका स्था. ९ . ३ ब्रह्मचर्यगुप्तिस्वरूपनिरूपणम्
२२१
चित्ताह्लादकानि इन्द्रियाणि अक्षिमुखनासिकादीनि आलोकयिता-द्रष्टा तथानिर्ध्याता- नितरां चिन्तयिता न भवति ४, तथा नो प्रणीतरसभोजी-क्षरत्स्नेहबिन्दु भोजनकारी न भवति ५, तथा-स पानभोजनस्य रूक्षस्यापि अतिमात्रम् - अतिप्रमाणं यथा स्यात्तथा सदा - नित्यमहरह इत्यर्थः, आहारकः- आहारकर्ता न स्त्री जिस स्थान पर बैठी हो उस स्थानका एक मुहूर्त्तके बाद ही ब्रह्मचर्य व्रतकी रक्षा करनेवालेको सेवन करना चाहिये तभी ब्रह्मचर्य व्रतकी रक्षा हो सकती है, इसके पहिले सेवन करनेवाला व्यक्ति अपने ब्रह्मचर्यकी रक्षा करनेवाला नहीं माना गया है " णो इत्थीण मिंदिया मनोहराई मनोरमाइ आलोइत्ता णिज्झा इत्ता भवइ ४ " तथा जो स्त्रियोंके देखतेही अन्तःकरणको हरण करनेवाले एवं मनोरम देखनेके बाद चिन्तवन करने से चित्तको विकार करनेवाले ऐसे अक्षि- मुख नासिका आदि अवयवोंको देखकर उनका अत्यन्त चिन्तवन करने - चाला नहीं होता है-जिसके हृदय पर इनका जरा सा भी प्रभाव नहीं पडता है ४ " णो पणीयरसभोइ भचइ " तथा-जो ऐसे भोजनका कि जिसमें से घृतकी बिन्दुऍ बाहर टपकती हों ऐसा सरस आहार प्रतिदिन करनेवाला नहीं होता है ५ तथा-" णो पाणभोयणस्स अइमत्तं आहारए सपा भवइ ६ जो रूक्ष भी पान भोजनका જે સ્થાન પર કોઈ સ્ત્રી બેઠી હોય સ્થાનને બ્રહ્મચર્ય વ્રતધારી પુરૂષ એક મુદ્દત સુધી ઉપયાગ કરવા જોઇએ નહી' જેમા પ્રમાણે કરવામાં આવે તેાજ તેના બ્રહ્મચય વ્રતની રક્ષા થઈ શકેછે. સ્ત્રીએ તે સ્થાનનેા ત્યાગ કર્યાં બાદ એક મુદ્દત પ્રમાણુ કાળ વ્યતીત થયા પહેલાં તે સ્થાનનું સેવન કરનાર પુરુષને પેાતાના બ્રહ્મચર્ય વ્રવની રક્ષા ५२ना। गनुवामां मान्यो नथी. ( ४, “ णो इत्थीणभिदियाई मणोहराई मणोर माई आलोइत्ता णिज्झात्ता भवइ " ने साधु स्त्रीमना मनोरम भने मनोहर નયન, મુખ, નાક આદિ અવયવાને જોઇને પેાતાના મનમાં તેનુ ચિન્તવન કર નારા હાતા નથી, તે સાધુ જ પેાતાના બ્રહ્મય વ્રતનું પાલન કરી શકે છે. એટલે કે સ્ત્રીએનાં સુંદર અ ંગે। જેના મનને બિલકુલ ચલાયમાન કરી શકતાં નથી એવા સાધુ જ બ્રહ્મચર્યવ્રતનું પાલન કરી શકે છે. સ્ત્રીએનાં સુદર અંગે જોતાં જ જેવું ચિત્ત ચંચળ બની જાય છે અને જે તે અંગાનુ' વારવાર ચિન્તયન કર્યાં કરે છે તેના દ્વારા પેતાના બ્રહ્મચર્યવ્રતની રક્ષા થઈ શકતી નથી.
"
( 4 ) " णो पणीयरसभोई भवइ " मे साधु प्रयुर धीथी लरपूर माहार લેતા નથી-જેમાંથી ઘી ટપકતુ` હૈાય એવા આહાર લેતા નથી, તે સાધુ પેાતાના બ્રહ્મચય વ્રતની રક્ષા કરી શકે છે.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
