________________
स्थानाङ्गसूत्रे परिज्ञा-ज्ञानपूर्वकं परिहरणं शस्त्रपरिज्ञा, सा प्रतिपायत्वेन यस्मिनध्ययनेऽस्ति तदघ्ययनमपि शस्त्रपरिज्ञेति व्यवहियते १ एवं लोकविजया-तदाख्यमध्ययनम् तत्र लोकस्य-रागद्वेषलक्षणस्य भावलोकस्य विजय:-शत्रोरिव पराजयः-दूरीकरणं लोकविजयः, तत्पतिपादकमध्ययनमपि लोकविजयो व्यपदिश्यते २, ' यावत् ' इति पदेन-' सीओसणिज्ज ३, सम्मत्तं ४, आवंती ५, धुयं ६, विमो. हायणं' इत्येतानि संग्राह्यानि, छाया-शीतोष्णीयं ४, सम्यक्त्यं ५, आवन्ती ६, धुतं ७, विमोहः ८, तत्र-शीतोष्णीय-शीताः-अनुकूलाः परीषहाः, उष्णा:प्रतिकूलाः परीषहाः, तानधिकृत्य कृतमध्ययनं शीतोष्णीयम् ३, तथा-' सम्य. तयम् अचलं विधेयं च ष्टतपासे विनां तापसादीनामणिमाधष्टैश्वर्यगुणान् दृष्ट्वा दृष्टि नामसे कहा गया है । यहाँ यावत्पदसे " सीओसणिज्जं ३, सम्मत्त ४ आवंती ५, धुयं ६ विमोहायणं" इन पदोंका संग्रहण हुआ है शीतअनुकूल परीषह एवं उष्ण-प्रतिकूल परीषह-इन दोनों प्रकारकी परी. षहोंको लेकर जो अध्ययन किया गया है, वह शीतोष्णीय अध्ययन है, ७ कष्टपूर्वक तपका सेवन करने वाले तापस आदिजनोंकी अणिमा आदि रूप आठ प्रकारके ऐश्वर्यरूप गुणोंको देखकर दृष्टिमोह नहीं करना मही यातू' ५६ ५३ "सीओसणिज्जं३, सम्मत्त४, आवंती५, धुपं६, विमो. हायणं" (3) शीतgीय अध्ययन, (४) सभ्यर५ मध्ययन, (५) भरती अध्ययन, (९) धुत अध्ययन मने (७) विमा अध्ययन, ५॥ अध्ययनान ગ્રહણ કરવામાં આવ્યાં છે.
(૧) અપરિજ્ઞા –શાના દ્રવ્ય અને ભાવની અપેક્ષા એ બે ભેદ પડે છે. જીવહિંસાના નિમિત્તભૂત શાને જ્ઞાનપૂર્વક ત્યાગ કરે તેનું નામ શસ્ત્રપરિજ્ઞા છે. જે અધ્યયનમાં આ વિષયનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે તે અધ્યયનમાં પણ અહીં “શસ્ત્રપરિજ્ઞા” નામ આપવામાં આવ્યું છે.
(૨) લકવિજય-શત્રુની જેમ રાગદ્વેષ રૂપ ભાવકને દૂર કરે તેનું નામ લેકવિજય છે. આ લેકવિજયનું પ્રતિપાદન કરનાર જે અધ્યયન તેનું નામ પણ અહીં “લકવિજય” આપવામાં આવ્યું છે.
(3) Natollय अध्ययन-शात (अनुदा परीष8) मने 69 (प्रति પરીષહ) આ બન્ને પ્રકારના પરીષહ વિષેનું જે અધ્યયન છે તેનું નામ "शीतय अध्ययन" छे.
(૪) સમ્યકત્વ અધ્યયન-કર્ણપૂર્વક તપનું સેવન કરનાર તાપસ આદિના અણિમા આદિ રૂપ આઠ પ્રકારના એશ્વર્યરૂપ ગુણોને જોઈને દષ્ટિહ કરે
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૫
