________________
७४८
थानाङ्गसूत्रे मके गनदन्ताकारकवक्षस्कारपर्वते सप्त कूटानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-सिद्ध-सिद्धदेवाधिष्ठितं मेरु प्रत्यासन्न कूटम् १। गन्धमादनं गन्धमादनदेवनिवासभूतं कूटम् २। गन्धिलावतीकूटम्गन्धिलावतीविजयनामकदेवाधिष्ठितं कूटम् ३॥ उत्तरकुरु-उत्तरकुरुनामक देवाधिष्ठितं कूटम् ४। स्फाटिकम् अधोलोकनिवासि भोगङ्करानामकदिक्कुमारीनिवासयुक्तं कूटम् ५। लोहिताक्षम् अधोलोकनिवासि भोगवतीनामक दिक्कुमारी निवासयुक्त कूटम् ६। आनन्दनम्-आनन्दननामक देवाधिष्ठितं कूटम् ७। इति ॥ सू० ५१ ॥ __ कूटस्थितपुष्करिणी जले द्वीन्द्रिया अपि भवन्तीति द्वीन्द्रियसूत्रमाह--
मूलम्--बेइंदियाणं सत्त जाइकुलकोडि जोणीपमुहसयसहस्सा पन्नत्ता ॥ सू० ५२ ॥ आकारका एक वक्षस्कार पर्वत है उस पर्वत पर सात कूट कहे गये हैं-जैसे-सिद्ध कूट यह कूट मेरुके निकट है, और सिद्ध देवसे अधिष्ठित है गन्धमादक २-यह कूट गन्धमादन देवका निवासभून है। __ गन्धिलावती कूट ३-यह कूट गन्धिलावती विजय नामके देवसे अधिष्ठित है उत्तरकुरु कूट ४. यह कूट उत्तर कुरु नामक देवसे अधि. ष्ठित है, स्फटिक कूट ५ अधोलोकमें रहनेवाली जो भोगङ्करा नामकी दिक्कुमारी है, उसके निवास से युक्त यह कूट है, लोहिताक्ष कूट ६ अधोलोकमें रहनेवाली जो भोगवती नामकी दिक्कुमारी है, उसके निवाससे युक्त यह कूट है आनन्दन कूट ७ यह कूट आनन्दन नामके देवसे अधिष्ठित हैं ७ ।। मूत्र ५१ ॥ સ્કાર પર્વત છે, તે પર્વત પર સાત ફૂટ કહ્યાં છે. તેમના નામ નીચે પ્રમાણે છે–
(૧) સિદ્ધકટ-આ કૃટ મેરુની સમીપે છે. અને સિદ્ધ દેવ વડે અધિષ્ઠિત छ. (२) अन्धभाहन-सा दूटमा गन्धमान हेपतुं निवास स्थान छ. (3) गान्धि લાવતી ફૂટ-આ કૂટ ગથિલાવતી વિજય નામના દેવ વડે અવિષ્ઠિત છે. (૪) ઉત્તરકુર ફૂટ આ કૂટ ઉત્તરકુરુ નામના દેવ વડે અધિષ્ઠિત છે. (૫) સ્ફટિક કટ-અલકમાં રહેનારી જે ભાગંકરા નામની દિકકુમારી છે, તેમનું નિવાસસ્થાન સફાટિક ફૂટ છે. (૬) લેહિતાક્ષ કુટ- અલકમાં રહેનારી ભગવતી નામની દિકકુમારીના નિવાસથી આ કૂટ યુક્ત છે,
(૭) આનન્દ કૂટ-આ ફૂટ આનન્દ નામના દેવના નિવાસસ્થાનથી યુક્ત છે. સૂ ૫૧ છે.
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
