________________
६६०
स्थानाङ्गसुत्रे अयं चायुभेदः कथंचित् सर्यजीवानां भवतीति तान् सप्तविधत्वेनाह
मूलम्--सत्तविहा सबजीया पण्णत्ता, तं जहा--पुढविकाइया १ आउकाइया २ तेउकाइया ३ बाउकाइया ४ यणस्सकाइया ५ तसकाइया ६ अकाइया ७अहवा-सत्तविहा सव्वजीया पण्णता, तं जहा-कण्हलेसा १ जाच सुकलेला ६ अलेसा ७ ॥ सू० २३ ॥ योग्य होता है-वहीं भोजन भस्मक व्याधियालेके द्वारा शीघ्रतासे पचा लिया जाता है, जो फल वृक्षके ऊपर लगा रहने पर पकने में बहुत समय लेता है-यही फल पाकमें जब डाल दिया जाता है, तो बहुतही शीघ्र पक जाता है-यह बहुतही शीघ्र उसका पक जाना अकालमें पक जाना है, इसी तरह रस्सी चिखरी हुई पड़ी हो तो उसके जलने में देर लगती है, और वही रस्सी जप पिण्डित अवस्थामें जलाई जाती है-तो बहुत ही जल्दी भस्म हो जाती है, इसी प्रकार पसारा हुआ वस्त्र जल्दी सूख जाता है, और घरी किया हुआ वस्त्र देर में सूखता है-इसी प्रकारसे निमित्त मिलने पर हरएक कर्मका अकालमें भी विनाश हो जाता है, इसमें अकृताभ्यागम और कृत प्रणाश जैसे दोषोंको आनेकी संभावना ही नहीं है ।। सूत्र०२२ ॥ દ્વારા સ્પષ્ટ કરવામાં આવે છે જે ભેજન અન્ય માણસ દ્વારા ઘણું લાંબા કાળે પચાવી શકાય એવું હોય છે એ જ ભજનને ભસ્મક વ્યાધિવાળે જલ્દી પચાવી શકે છે. જે ફળ વૃક્ષની ઉપર જ લાગેલું રહે તેને પાકવાને માટે લાંબે સમય લાગે છે, પરંતુ એ જ ફળને જ્યારે ઘાસ આદિમાં રાખી મકવામાં આવે છે ત્યારે તે જલદી પાકી જાય છે–આ પ્રકારે તેનું જલદીથી પાકવું તેનું નામ જ “અકાલે પાકવું” છે. એ જ પ્રમાણે વિખરાઈને પડેલા દોરડાને બળી જતાં વાર લાગે છે, પણ જે એ જ દેરડાને વીંટ કરીને તેને બાળવામાં આવે તે જલ્દી બળીને ભસ્મ થઈ જાય છે. એ જ પ્રમાણે એકવડું વસ્ત્ર જલદી સૂકાય છે પણ ઘડી કરેલું વસ્ત્ર સૂકાતાં વાર લાગે છે. એ જ પ્રમાણે જ્યારે નિમિત્ત મળે ત્યારે દરેક કર્મને અકાલે પણ વિનાશ થઈ શકે છે. તે આ પ્રકારની માન્યતા સ્વીકારવામાં અકૃતાવ્યાગમ અને કૃતપ્રણાશ જેવા દેને પ્રસંગ પ્રાપ્ત થતું નથી. છે સૂ૨૨
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
