________________
सुघाटीका स्था०७ सू० ४ संग्रहस्वरूपनिरूपणम्
५५३
अथ षष्ठं संग्रहस्थानम् - आचार्योपाध्यायो गणे अनुत्पन्नानि = अलब्धानि उपकरणानि = वस्त्रपात्रादीनि सम्यक् = एषणादि शुद्धया उत्पादयिता = उपार्जको भवतीति ६ । सप्तमं तु - आचार्योपाध्यायो गणे पूर्वोत्पन्नानि = पूर्वकालोत्पादितानि उपकरणानि वस्त्रपात्रादीनि सम्यक संरक्षिता = प्रयत्नतो रक्षणकर्त्ता, संगोपिता वा भवति, न तु असम्यकू संरक्षिता संगोपिता भवतीति ७ । एतद्वैपरीत्येव आचा पाध्यायस्य सप्त असङ्ग्रहस्थानानि विज्ञेयानि । एतदेव सूचयितुमाह
a
" आयरिय उचज्झायस्स णं गणंसि सत्त असंगहट्टाणा पण्णत्ता " इत्यादि । व्याख्याऽस्य संग्रहस्थानवैपरीत्येन बोध्येति । सू० ४ ॥
छठा स्थान इस प्रकार से है - " आपरियउवज्झाए गणंसि अणुपन्नाई " इत्यादि - जो आचार्य उपाध्याय गणमें अलब्ध उपकरणोंकावस्त्र पात्रादिकोंका - एषणा शुद्धि मे उपार्जक होता है, वह आचार्य शिष्यका संग्राहक और ज्ञानादिका संग्राहक होता है।
सातवां स्थान इस प्रकारसे हैं-" आयरियउवज्झाए " इत्यादिजो आचार्योपाध्याय पूर्वकालोत्पादित वस्त्र पात्रादि उपकरणोंका प्रयत्नपूर्वक रक्षण करता होता है, असम्यक् रूपसे उनका रक्षण करनेवाला नहीं होता है, ऐसा वह आचार्योपाध्याय शिष्यका संग्राहक और ज्ञानादिकों का संग्राहक होता है, इन सातों संग्रह स्थानोंसे विपरीत जो स्थान हैं - वे सात असंग्रह स्थान हैं । यही बात " आयरिय उबज्झायरस णं गणंसि सत्त असंग्गहडाणा पण्णत्ता इस सूत्रपाठ द्वारा प्रकट की गई है, यहांके पदोंकी व्याख्या संग्रहस्थान गत पदोंकी व्याख्यासे विपरीत होती है, ऐसा जानना चाहिये | सूत्र ४ ॥
19
""
छह स्थान - " आयरियउवज्झाए गणंसि अणुप्पन्नाई छत्याहि- ने આચાર્ય અલબ્ધ ઉપકરણાના ( વજ્રપાત્રાદિકના ) એષણા શુદ્ધિપૂર્વક ઉપાર્જ ક હાય છે, તેઓ શિષ્યનેા તથા જ્ઞાનાદિને સંગ્રહ કરી શકે છે.
सातभु स्थान- " आयरियउवज्झाए " इत्याहि-ने मायार्योपाध्याय પૂર્વકાલેત્પાદિત વસ્ત્ર, પાત્રાદિ રૂપ ઉપકરણેાન પ્રયત્નપૂર્વક રક્ષણ કરનારા ડાય છે, તેઓ શિષ્યાનેા અને જ્ઞાનાદિના સગ્રહ કરી શકે છે. સંગ્રહના આ સાત સ્થાના કરતાં જે વિપરીત પ્રકારના સ્થાને છે, તેમને અસ ગ્રહના અથવા ગણુના વિનાશનાં સ્થાના સમજવા જોઇએ. એ જ વાત " आयरियजयज्ज्ञा यस्स णं गणंसि सत्त असंग्गहट्टाणा पण्णत्ता " या सूत्रा द्वारा अट १२वामां આવી છે. સ`ગ્રહના સ્થાના કરતાં અસ‘ગ્રહનાં સ્થાના વિપરીત હાવાથી સંગ્રહના સ્થાનાનાં પાની વ્યાખ્યા કરતાં અસગ્રહના સ્થાનાનાં પદોની व्याच्या विपरीत समन्न्वी ॥ सू. ४ ॥
स्था०-७०
श्री स्थानांग सूत्र : ०४
