________________
सुधा टीका स्था० ६ सू. ५६ कल्पस्थितिनिरूपणम्
४७१ कनीयम् । अत्र योऽयं सामायिककल्पस्थितिरित्यादिक्रमेण पाठः स युक्ततरएवं । यतः पूर्व सामायिकमेवारोप्यते ततश्छेदोषस्थापनीयम् । गृहीतछेदोपस्थापनीया एवं निर्विशमानका भवन्ति, ततश्च ते निर्विष्टकायिका भवन्ति । ततो जिनकल्पिकाः स्थविरकल्पिका वा भवन्तीति ।। सू० ५६ ॥
__ अनन्तरसूत्रे कल्पस्थितिरुक्ता, सा च भगवता महावीरेण निर्दिष्टेति तत्सम्बन्धिकं किमपि वक्तुमाह
मूलम्-समणे भगवं महावीरे छटेणं भत्तेणं अपाणएणं मुंडे जाव पवइए । समणस्त णं भगवओ महावीरस्त छट्रेणं भत्तेणं अपाणएणं अणंते अणुत्तरे जाव समुप्पण्णे । समणे भगवं महावीरे छट्टेणं भत्तेणं अपाणएणं सिद्धे जाव सम्वदुक्खप्पहीणे ॥ सू० ५७ ।। प्रकारसे-सामायिककल्पस्थिति१ छेदोपस्थापनीयकल्पस्थिति२-इत्यादि कमसे पाठ रखा गयाहै, सो इस कारणसे रखा गयाहै, कि पहिले सामा. यिककाही आरोपण होता है, बादमें छेदोपस्थापनीयका आरोपण होता है, तथा गृहीतछेदोपस्थापनावालेही निर्विशमानक होते हैं, इसके बाद वे निर्विष्टकायिक हो जाते हैं, बाद में वे जिनकल्पिक या स्थविरकल्पिक हो जाते हैं । सू० ५६॥
इस ऊपरके सूत्र में कल्पस्थिति जो कही गईहै, वह भगवान महावीरने प्रदर्शित की है, इसलिये अब सूत्रकार महावीर के सम्बन्धमें कुछ कहते हैंજે સામાયિકક૫સ્થિતિ, છેદે પસ્થાપનીય ક૫સ્થિતિ, ઈત્યાદિ ક્રમથી પાઠ રાખવામાં આપે છે તેનું કારણ એ છે કે પહેલાં સામાયિકનું જ આરોપણ થાય છે, ત્યાર બાદ એપસ્થાપનીયતું આજે પણ થાય છે.
તથા ગૃહીત છેદેપસ્થાપનાવાળા જ નિર્વિશમાનક થાય છે, ત્યાર બાદ જ તેઓ નિર્વિષ્ટકાયિક થઈ જાય છે, અને ત્યાર બાદ તેઓ જિનકલ્પિક અથવા વિરકલ્પિક થઈ જાય છે. એ સૂ. ૫૬ છે
ઉપ૨ના સૂત્રમાં કાસ્થિતિનું જે પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે તે મહાવીર પ્રભુ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે, તેથી હવે સૂત્રકાર મહાવીર પ્રભુ विष थाई ४थन रे छ. " समणे भगवं महावीरे " त्या:
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
