________________
सुधा टीका स्था०६ सु। ५३ ज्ञानीनामत्रवननिरूपणम्
४२९ यथा-' दुष्ट शक्ष !' इत्यादि ।४। गारस्थितवचनम्-अगारस्थितानां गृहस्थानां यद् वचनं तत् । यथा-पुत्र ! मातुल ! भागिनेथ !' इत्यादि ॥५॥ तथा-व्युपशमितं वा कलहादिक पुनरुदीरयितुं न कर पते । अयं भावः-यत् अधिकरणं व्युपशान्तं तद् येन पुनरुदीरितं भवति तादृशं वचनं वक्तुं न कल्पते इति ।
उक्तं च-- __"खामियवो समियाई, अहिंगरणाई तु जे उदीरेंति ।
ते पावा नायब्बा, तेसिं चारोवणा इणमो ॥१॥" छाया--क्षमिवव्युपशमितानि अधिकरणानि तु ये उदीरयन्ति ।
ते पापा ज्ञातव्याः तेषां चारोपणा इयम् ॥१॥ इति ॥६॥ सू० ५३॥ अवचनेषु हि प्रायश्चितमस्तारो भयतीति प्रस्तारस्य षड् विधत्वमाह--
मूलम्--छ कप्पस्त पत्थारा पण्णत्ता, तं जहा-पाणाइवायरस वायं वयमाणे १, मुसावायस्त वायं वयमाणे २, अदिन्नादा. णस्त वायं वयमाणे ३, अविरइवायं वयमाणे ४, अपुरिसवायं वयमाणे ४, दासवायं वयमाणे ६, इच्चेए छ कप्पस्स पत्थरे पत्थरेत्ता सम्मं अपरिपूरेमाणे तहाणपत्ते ॥ सू० ५४ ॥ जैसे हे दुष्ट शिष्य ! इत्यादि ४ गृहस्थजनों के जैसे-वचन अगारस्थित वचन हैं, जैसे-हे पुत्र ! हे मातुल ! हे भागिनेय ! इत्यादि तथा शान्त हुई लडाई जिन वचनोंसे पुनः उद्दीपित हो जाय ऐसी वाणी वचन ६ कहा भी है-" खामियवो समियाई" इत्यादि।
इस प्रकारके ये ६ अवचन साध्वी एवं साधुजनोंको बोलनेके योग्य नहीं कहे गये हैं ।। सू० ५३ ॥ જાણું છું.” (૪) પરુષવચન–કઠોર વચનને પરુષ વચન કહે છે. જેમકે “ દુષ્ટ, બાયલા દૂર થા મારી સામેથી” (૫) અગાઉસ્થિત વચન-ગૃહસ્થ જનનાં જેવાં વચન. જેમ કે “હે બેટા ! હે મામા ! હે કાકા ! હે બનેવી » ઈત્યાદિ. (૬) શાંન્ત પડેલે ઝઘડે જે વચનેથી ફરી ચાલુ થઈ જાય એવા વચન પણ બેલવા જોઈએ નહીં. કહ્યું પણ છે કે –
"खामियवो समियाई"त्यादि..
આ છ પ્રકારનાં વચન કુત્સિત વચન રૂપ હોવાથી સાધુ સાધ્વીઓએ એવાં વચને બોલવા જોઈએ નહીં. એ સૂ, ૫૩ છે.
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
