________________
सुशा टीका स्था. ५ उ.३ सू. १४ वनीपकस्यरूपनिरूपणम्
२३३ छाया--लोकानुग्रहकारिषु भूमिदेवेषु बहुफलं दानम् । __ अपि नाम ब्रह्मबन्धुषु किं पुनः पट्कर्मनिरतेषु । १।। इति । ब्रह्मबन्धवः जन्मना ब्राह्मणा न तु कर्मणा। तथा-श्ववनीपक:-श्वार्थ वनीपकः । श्वभ्यो दोयमानस्य दानस्य प्रशंसा यथा" अविणाम होज्ज सुलभो, गोणाईणं तणाइ आहारो । छिच्छिकारहयाणं, न हु सुलभो होज्ज सुणयाणं ।।१।। केलासभवणा एए, गुज्झगा आगया महि ।। चरंति जक्खरूवेणं, पूयाऽपूया हियाऽहिया ॥२॥" छाया--अपि नाम भवेत् सुलभो गवादीनां तृणादिराहारः । छिच्छीकारहतानां न खलु मुलभो भवेत् शुनकानाम् ॥१॥ कैलासभवनादेते गुह्यका आगता महीम् । चरन्ति यक्षरूपेण पूजिता अपूजिता हिता अहिताः ॥२॥ इति। बहुत फलबाला होता है, जब ऐसी बात है तो फिर षट्कर्म निरत ब्रह्मबन्धुमोंमें दिये गये दानकी बातही क्या कहनी ? यहां ब्रह्मपन्धुसे जो जन्मसे ब्राह्मण है, कर्मसे नहीं ऐसा ब्राह्मण लिया गया है। ___जो कुत्तोंके लिये वनीपक होता है, वह श्ववनीपक है, वह कुत्तोंके लिये दिये गये दानकी प्रशंसा इस प्रकार से करता है-"अविणाम होज्ज सुलभो" इत्यादि। ___ गयादिकों के लिये तो तृणादिका आहार सुलभ होता है, परन्तु छिछीकारसे हत हुए कुत्तोंको आहार सुलभ नहीं होता है, ये कुत्ते, कैलासभवनसे आये हुए गुह्यक-देव विशेष हैं। ये यक्षरूपसे पृथ्वी ઘણું જ ફલદાયી ગણાય છે. તે પછી પકર્મ નિરત બ્રહ્મબંધુઓને અર્પણ કરાતાં દાનના ફળની તે વાત જ શી કરવી ! અહીં ભૂદેવ પદ જન્મે બ્રાહ્મણ કમે બ્રાહ્મણ નહીં એવા બ્રાહ્મણનું વાચક છે. અને “બ્રહ્મબન્ધ” પદ જન્મે પણ બ્રાહ્મણ અને કમેં પણ બ્રાહ્મણનું વાચક છે.
જે વનપક કતરાઓને નિમિત્તે અપાતાં દાનની પ્રશંસા કરે છે તેને શ્વવનીપક' કહે છે. કૂતરાને માટે અપાતાં દાનની આ પ્રમાણે પ્રશંસા કરવામાં આવે છે.
ગાયઆદિને તે ઘાસચારો આદિ આહાર સરળતાથી પ્રાપ્ત થાય છે, પરંતુ જેના પ્રત્યે લેકે નફરતથી જુવે છે અને જેને લકે હડધૂત કરે છે એવા કૂતરાઓને તે આહારપ્ર પ્તિ દુર્લભ થઈ પડે છે. તે કૂતરાઓ કૈલાસ ભવનમાંથી આવેલા ગુહ્યકે (દેવવિશે ) છે. તેઓ યક્ષ રૂપે ભૂમિપર સંચરણ स-३०
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
