________________
२३०
स्थानाङ्गसूत्रे
गुत्यका:-देवविशेषाः । एते पूजिताः-भोजनादिना सत्कृता हिताय, अपू जिता अहिताप भवन्तीति भावः । तथा-श्रमणवनीपकः -निर्मन्थशाक्यतापस. गैरिकाजीयकरूपः पञ्चविधः अपणः । तत्र-निग्रन्थो वनीपको न भवति । शाक्यादय एव यनीपमा उच्यन्ते । तत्र शाक्यश्रमणवनीपकदानप्रशंसा यथा--
" भुति चित्त सम्मटिया व कारुणिय दाणरुइणो य । अविकामगद्दभेसु वि न नस्सए किंपुण जईसु ॥१॥ छाया--भुञ्जन्ति चित्रकर्म स्थिता इव कारुणिका दानरुचयश्च ।
अपि नाम कामगर्दभेषु अपि न नश्यति किं पुनर्यतिषु ॥१॥ इति । कामगर्दभा:-विषय लोलुपास्तेषु दत्तं दानमपि न नश्यति किं पुनर्यतिषु दत्तम् एयमेव तापसवनीपकादि दानप्रशंसाऽपि अगम्येति । सू० १४॥ पर चलते रहते हैं । भोजनादिसे जो इनका सत्कार करता है, वह उसके हित के लिये होता है, और जो इनका सत्कार नहीं करता है, वह उसके आहितके लिये होता है।
श्रमणवीपक-निर्मन्थ, शाक्य, तापस, गैरिक और आजीवकके भेदसे पांच प्रकारका है, इनमें जो निम्रन्थ होता है, वह वनीपक नहीं होता है, किन्तु जो शाक्य आदि होते हैं, वे ही वनीपक कहलाते हैं। इनमें शाक्य श्रमण वनीपक दान प्रशंसा इस प्रकार से है-" भुजति चित्तकम्मडिया" इत्यादि।
जो प्राणी विषयों में लोलुप हैं, उनमें दिया गया दान भी जव नष्ट नहीं होता है, तो फिर पति जनों में दिया गया दान निष्फल कैसे हो सकता है। इसी प्रकारसे दानको प्रशंसा जानना चाहिये ॥तू० १४॥ કરતા રહે છે. ભેજનાદિ વડે તેમને સત્કાર કરનારનું કલ્યાણ થાય છે, અને તેમને ભેજનાદિ વડે તૃપ્ત નહીં કરનારનું અહિત થાય છે.
अपनी५ना पांय २ छ-(१) निय , (२) ४य, (3) ता५स, (४) र मने (५) २०५४. तमाथी रे नि डाय छे, तो पनी५४ હિતા નથી, પરંતુ શાક્ય આદિ જ વનપક હેય છે. શાયશ્રમણ વનપકને અપાતાં દાનની પ્રશંસા આ પ્રમાણે કરવામાં આવી છે.
" भुजति चित्तकम्मट्रिया, त्याह
વિષય લેલુપ મનુષ્યને દેવામાં આવેલ દાન પણ જે નષ્ટ થતું નથી, તે યતિઓને અપાતાં દાનની તો વાત જ શી કરવી ! આ પ્રકારની દાનની પ્રશંસા સમજવી. સૂ. ૧૪ છે
श्री स्थानांसूत्र :०४
