________________
-
-
-
स्थानाङ्गसूत्रे क्रमेण खराद्यावर्तसमानक्रोधादिकषायानुपविष्टजीवस्य परिणाममाह• खरावत्तसमाणं , इत्यादि-खराद्यावर्त समान-क्रोधादिचतुष्टयमनुप्रविष्टो जीवः कालं करोति चेत्तदा नैरयिकेपपद्यते अशुभपरिणामस्याशुभकर्मवन्धनिमित्ततया दुर्गतिहेतुत्वादिति ।४। सू. ४९॥
पूर्व नारका उक्ताः तैश्च वैक्रियादिना सधर्माणो देवा भवन्तीति देवविशेष. भूतनक्षत्रदेवानां परिचयार्थ चतुःस्थानफमाह---
मूलम्-अणुराहानक्खत्ते चउत्तारे पण्णते पुव्वासाढे एवं चेव, उत्तरासाढे एवं चेव ॥ सू० ५० ।।
छाया--अनुराधा नक्षत्र चस्तार प्रज्ञप्तम् , पूर्वाषाढा एवमेव, उत्तरा. पाढा एवमेव ।।मु० ॥५०॥
टीका--' अणुराहा नक्खते' इत्यादि--अनुराधा पूर्वाषाढोत्तराषाढाख्यनक्षत्रवयं चतुस्तारकमित्यर्थः ॥ ५० ॥ ___ क्रमसे खरादिआवर्त समान क्रोधादिक कषायों से युक्त हुए जीवकी यदि उस अवस्थामें मृत्यु हो जाती है, तो वह नैरपिकों में उत्पन्न होता है। क्योंकि जो अशुभ परिणाम होताहै, वह अशुभ कर्मबन्धनका कारण होता है और इससे वह दुर्गतिका हेतु होता है । सू० ४९ ॥
नारक कहे अब सूत्रकार वैक्रिय आदि द्वारा इनके समान धर्मवाले होनेके कारण देवविशेष नक्षत्र देवोंके परिचयके लिये चार स्थान कहते हैं
"अणुराहा नक्खत्ते चउत्तारे" इत्यादिटीकार्थ-अनुराधा नक्षत्र पूर्वाषाढा नक्षत्र और उत्तराषाढा नक्षत्र ये तीन नक्षत्र चार २ ताराओंवाले होते हैं। सू० ५० ॥
ખરાવર્ત આદિ સમાન ક્રોધાદિક કષાયથી યુક્ત થયેલ જીવ જે એજ અવસ્થામાં કાળધર્મ પામી જાય છે, તે નેરયિકમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે, કારણ કે તેનું જે અશુભ પરિણામ હોય છે. તે અશુભબન્ધનું કારણ બને છે અને मशुलमन् तिनुं ॥२५ मने छ. ॥ सू. ४८ ॥
નારકેનું કથન કર્યું. તેમના જેવા જ વૈક્રિય આદિ ધર્મોવાળા દેવવિશે. નું-નક્ષત્ર દેવેનું હવે સૂત્રકાર ચાર સ્થાનેની અપેક્ષાએ નિરૂપણ કરે છે.
"अणुराहा नक्खत्ते चउत्तारे" त्याટીકાથ-અનુરાધા નક્ષત્ર, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર અને ઉત્તરષાઢા નક્ષત્ર, આ ત્રણ નક્ષત્ર ચાર ચાર તારાવાળાં હોય છે. સૂ. ૫૦ |
श्री. स्थानांग सूत्र :03