________________
सुघा टीका स्था० ५ उ०४ सू०१८ आसुरादिचतुर्विधागध्वंसनिरूपणम् ३६१ " उम्मग्गदेसओ मग्गनासओ मग्गविप्पडीवत्ती।
मोहेणं मोहेत्ता. संमोहं भावणं कुणइ ॥ १ ॥" छाया-उन्मार्गदेशको मोगनाशको मार्गविप्रतिपत्तिः ।
मोहेन च मोहयित्वा, सांमोही भावनां करोनि ॥ १ ॥ इति । ___ तथा-चतुर्भिः स्थानै जीवा देवकिल्बिषिकतायै चाण्डालस्थानीयदेवबिशेषत्वाय कर्म प्रकुर्वन्ति तद्यथा-अर्हता-जिनानाम् अवर्ण यदन-निन्दा कुर्वन् । अयम
र्थोऽन्यत्रैवमुक्तः___" उम्मग्ग देसओ ' इत्यादि । इस कारिकाका अर्थ स्पष्ट है इन चार कारणोंसे जीव-संयत प्राणी-देवकिल्बिषिकताके लिये-चाण्डाल के जैसे स्थानापन्न देयविशेषत्वके लिये कर्मों का बन्ध कस्ता है । जैसेअर्हन्तदेवका अवर्णयाद करना १ अर्हत्मज्ञप्त धर्मका अवर्णवाद करना २ आचार्य उपाध्यायका अवर्णवाद करना ३ और चतुर्विधसंघका अवर्णवाद करना ४ जिसमें जो दोष नहीं हो उनका उनमें प्रकट करना इसका नाम अवर्णवादहै । अर्हन्तदेयके विषयमें ऐसा कहनाकि ये केवली हुएही नहींहै, सर्वज्ञ यदि ये होते तो उन्होंने मोक्षका सरल उपाय क्यों नहीं कहा ? जिनका आचरण करना शक्य नहीं है ऐसे दुर्गम कठिन उपाय क्यों कहेहैं ? इसी प्रकारसे अर्हत्प्रज्ञप्त धर्मके विषयमें आचार्य उपाध्यायके विषयमें एवं साधु साध्वी श्रायक श्राधिकारूप चतुर्विध संघके विषयमें भी अवर्णवाद समझ लेना चाहिये । उक्त
" उम्मग्गदेसओ" त्याह-मा या२ ॥२॥२ सीधे ०५ (सयत જીવ) દેવકિલિબષિકેમાં ઉત્પન્ન થવાને ગ્ય કર્મોને બન્ધ કરે છે-(કિષિક દે હલકી કેટિના દેવ ગણાય છે. દેવમાં તેમનું સ્થાન ચાંડાલ જેવું છે.) (૧) જિનેન્દ્ર દેવને અવર્ણવાદ કરવાથી, અહંત પ્રજ્ઞમ ધર્મને અવર્ણવાદ १२पाथी, (3) मायार्य उपाध्यायनी अपवाह ४२पाथी, भने (४) यतुर्विध સંધને અવર્ણવાદ કરવાથી
જે વ્યક્તિમાં જે દેષ ન હોય તે દેશનું આરોપણ કરવું તેનું નામ અપવાદ છે. જિનેન્દ્ર દેવના વિષયમાં કદાચ કેઈ આ પ્રમાણે કહે કે
તેઓ કેવળજ્ઞાની હતા જ નહીં. જે તે સર્વજ્ઞ હેાય તે મોક્ષપ્રાપ્તિને સરળ માર્ગ બતાવવાને બદલે જેનું આચરણ શક્ય જ ન હોય એવા દુર્ગમ કઠિન ઉપાય તેમણે શા કારણે બતાવ્યા હશે ! ” આ પ્રમાણે કહેનાર જિનેન્દ્ર દેવને અવર્ણવાદ કરનાર ગણાય છે. એ જ પ્રમાણે અહંત પ્રજ્ઞક ધર્મના વિષયમાં, આચાર્ય અને ઉપાધ્યાયના વિષયમાં, તથા ચતુર્વિધ સંઘના વિષયમાં પણ અવર્ણવાદ વિષેનું કથન સમજવું. કહ્યું પણ છે કે
श्री. स्थानां। सूत्र :03
