________________
सुघा टी. स्था. ४ उ. ४ स.१८ आसुरादिवतुविधापध्वंसनिरूणपम् ३५९ मृत्तिकया सूत्रेण वा कर्म-रक्षार्थ यसत्यादिपरिवेष्टनं-भूतिकर्म, तेन ३, कौतुककरणेन सौभाग्यादिनिमित्तं स्नपनकादिकरणेनेति ४। इयं भावनाऽन्यत्रैवमुक्ता
" कोउयभूईकम्मे, पसिणापसिणे निमित्तमाजीवी ।
इडिरससायगुरुओ, अभिओगं भावणं कुणइ ॥ १ ॥" छाया-" कौतुकभूतिकर्मा, प्रश्नापश्नः निमित्ताजीयो ।
ऋद्धिरसशातगुरुकः, आभियोग्या भावनां करोति ॥१॥ इति । तथा-चतुर्भिः स्थान जीयाः साम्मोहतायै कर्म पकुर्वन्ति, तद्यथा-उन्मार्ग देशनतया-कुमार्गदेशनया १, मार्गान्तरायेण-मोक्षमार्गप्रत्तजनविघ्नकरणेन २, उसके दोष रूप में प्रकट करना २ मैं मन्त्रशास्त्र आदिका वेत्ता हूं, ऐसा प्रकट करनेके लिये मृत्तिकासे या सूत्रसे अपनी वसतिका आदिको रक्षा करनेके अभिप्रायसे परवेष्टित करना यह भूति कर्महै ३ चौथा कारण है-कौतुककरण सौभाग्य आदिके निमित्त दूसरोंको स्नान आदि कराना ये चार कारण अन्यत्र इस प्रकारसे कहे गये हैं " कोउयभूईकम्मे " इत्यादि । कौतुक कर्म करनेसे भूतिकर्म करनेसे हाथ आदि देखकर किसीका शुभाशुभ कहनेसे ऋद्धिरस आदिमें गौरवशाली होनेसे जीय अभियोग्य भायनावालामाना जाताहै, इस भावनाके वशयी हुआजीव आभियोग्य(भृत्य)जातिके देवोंमें उत्पन्न करानेवाले कर्मोंका बन्ध करताहै
इन चार कारणोंसे जीव सांमोहताके लिये कर्मों का बन्ध करता है जैसे-कुमार्गका उपदेश देना १ मोक्षमार्गके साधनमें प्रवृत्त जनको તેના દે જ શેધ્યા કરે છે, અને તેની નિંદા કરવા નિમિત્તે તે દેને પ્રકટ કર્યા કરે છે.
त्री ॥२-भूतिम-" ई भत्रशा आहिमा निपुण छु,'' मेj પ્રકટ કરવાને માટે મૃત્તિકા (માટી)થી અથવા સૂવથી (દેરાથી પિતાના રહે. ઠાણ આદિને રક્ષા કરવાના અભિપ્રાયથી પરિષ્ટિત કરવું તેનું નામ ભૂતિકર્મ છે. ચોથું કારણ કૌતુકકરણ—સૌભાગ્ય આદિને નિમિત્તે અન્યને સ્નાનાદિ કરાવવું તેનું નામ કૌતુકકરણ છે. આ ચાર કારણેને અન્યત્ર આ પ્રમાણે मतान्या छ“ कोउयभूईकम्मे ” त्याह-ौतुम ४२वाथी, तिम કરવાથી, હાથ આદિ જોઈને કેઈનું શુભાશુભ કહેવાથી અને ઋદ્ધિ, રસ આદિમાં ગૌરવશાળી થવાથી, મિથ્યાભિમાન કરવાથી જીવ અભિયોગ્ય ભાવનાવાળો ગણાય છે. તે ભાવનાથી યુક્ત થયેલા જીવ અભિયોગ્ય જાતિના દેવામાં ઉત્પન્ન કરાવનારા કર્મોને બન્ધ કરે છે.
આ ચાર કારણોને લીધે જીવ સાંમેહતાને યોગ્ય કર્મોનું ઉપાર્જન
श्री.स्थानांगसत्र:03
