________________
सुधार्टीका स्था०४ उ०४ सू०१८ आसुरादिचतुर्विधायध्वंसनिरूपणम् ३५७ प्राभृतशीलतया कलहशीलतया २, संसक्ततपाकर्मणा-आहारोपधिशय्यादि. प्रतिबद्धभावतपश्चरणेन ३, निमित्ताजीयतया-भूकम्पादिनिमित्तं कथयित्या जीवननिर्वाहकतया ४, इति अयमर्थोऽन्यत्रैयमुक्तः" अणुबद्धविग्गहोवि य, संसक्ततवो निमित्तमाएसी ।
णि विवणिराणुकंपो, आसुरियं भावणं कुणइ ॥ १॥" छाया-अनुबद्ध विग्रहोऽपि च, संसक्ततपा निमित्तादेशी ।
निष्कृपो निरणुकम्पः, आसुरिकी भावनां करोति ॥ १ ॥ इति ।। लतासे जीव असुरपर्यायके कारणभूत आयुष्क आदि कर्मों का बन्ध करता है । दूसरा कारण है प्रोभृतशीलता कलहशीलताका नाम प्राभृतशीलता है । जरासा भी निमित्त मिलाकि क्लेश करने के लिये तैयार हो जाना आगेपीछेका कुछ भी विचार न करके जो भी मनमें आवे, बकने लगना इत्यादि रूपसे जो परिणति होती है वह कलहशीलता है, इस कलहशीलतोसे भी जीव असुरपर्यायके साधनभूत कर्मों का उपार्जन करताहै। तीसरा कारण है आहार उपधि शय्या आदिमें प्रतिबद्धभावसे तपश्चरण करना। तथा चौथा कारण है भूकम्पादिका कथन करके जीयनका निर्वाह करना ४ । यह कथन अन्यत्र इस प्रकारसे कहा हुआ है-" अनुबद्ध विग्गहो वि य" इत्यादि । जो व्यक्ति अनुबद्ध विग्रहवाला होता है रातदिन कलह कजिया करनेके स्वभाव से बंधा रहता है । जो संसक्त तपस्या करता है, आहारादि में जिसकी लोलुपता रहती है, और કર્મોને અન્ય કરે છે, અને તેથી મરીને અસુરોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. (૨) પ્રાભૂતશીલતા–વાત વાતમાં ઝગડો કરવાને તૈયાર થવું, આગળ પાછળ વિચાર કર્યા વિના ફાવે તે બકવાટ કરે ઈત્યાદિ રૂપ જે પરિણતિ થાય છે તેનું નામ કલહશીલતા અથવા પ્રાકૃતશીલતા છે. આ કલહશીલતાને કારણે પણ જીવ અસુરપર્યાયના સાધનભૂત કર્મોનું ઉપાર્જન કરે છે. (૩) આહાર, ઉપધિ, શય્યા આદિમાં લોલુપતાપૂર્વક તપશ્ચરણ કરવાથી પણ જીવ અસુરપર્યાયમાં જવા ગ્ય કર્મોનું ઉપાર્જન કરે છે. (૪) ભૂકંપ આદિ થવાનું ભવિષ્ય ભાખીને લેકે પર પ્રભાવ પાડીને ખાવાપીવાની સારી સારી સામગ્રી એકત્ર કરનાર જીવ પણ અસુરપર્યાયમાં જવા એગ્ય કર્મોને બન્ધ કરે છે. ॥ विषयने भनुलक्षीन अन्य अन्यमा या प्रमाणे ४थुछ-" अनुघद्धविग्गहो वि य" त्याटि-२ २ अनुमा विहाणे डाय छ, रातदिन ४ કરવાના સ્વભાવવાળે હેાય છે, ૧ સંસક્ત તપસ્યા કરે છે–તપસ્યા કરવા છતાં આહારાદિમાં જેની લેલુપતા ચાલુ જ રહે છે, જે લેકરંજનને માટે નિમિત્તા
श्री. स्थानांग सूत्र :03
