________________
२७०
स्थानासूत्रे पभू णं मणुस्साजाइआसापिसे समयखेत्तपमाणमेत्तं बोदि विसेणं विसपरिणयं विसहमाणिं करित्तए, विसए से विसट्टयाए नो
चेव णं जाव करिस्सइ वा । सू० ४ ॥ ____ छाया-चत्त्वारो जात्याशीविषाः प्रज्ञप्ताः, नद्यथा-सृश्चिकजात्याऽऽशीविषः मण्डूकजात्याऽऽशीविषः २, उरगजात्याऽऽशीविषः ३, मनुष्यजात्याऽऽशीविषः४।
वृश्चिकजात्याऽऽशीविषयस्य खलु भदन्त ! कियान विषयः प्रज्ञप्तः १, प्रभुः खलु तृश्चिकनात्याऽऽशीविषः अद्धभरतप्रमाणमात्रां बोन्दि विषेण विषपरिणतां विदलयन्ती कर्तु, विषयस्तस्य विषार्थतया नैव खलु सम्पत्त्या अकार्षीद्वा करोति चा करिष्यति वा ११
मण्डूकनात्याऽऽशीविषस्य पृच्छा, प्रभुः खलु मण्डूकजात्याऽऽशीविषः मरतममाणमात्रां बोन्दि विषेण विषपरिणतां विदलयन्तीं शेष तदेव यावत् करिष्यति वा २॥
उरगजातिपृच्छा, प्रभुः खलु उरगजात्याशीविषः जम्बूद्वीपप्रमाणमात्रां बोन्दि तदेव यावत् करिष्यति या, ३ __ मनुष्यजातिपृच्छा, प्रमुः खलु मनुष्यजात्याशीविष: समयक्षेत्रप्रमाणमात्रां बोन्दि विषेण विषपरिणतां विदलयन्ती कर्तु, विषयः स पिपर्यतया नैव खलु यावत् करिष्यति वा । सू०४। ___टीका-" चत्तारि जाइआसीविसा" इत्यादि- जात्याशीविषाः-जातितः= जन्मतः आशीविषा:-विषधराः प्राणिनश्चतुर्विधाः प्रोक्ताः, तद्यथा-वृश्चिकजात्या
अब सूत्रकार भक्षणके अधिकारको लेकर आशीविषोंकी प्ररूपणा करते हैं-' चत्तारि जाइ आसीविसा पण्णत्ता' इत्यादि सूत्र ४॥ ___ आशीविष चार प्रकारके होते हैं जैसे-वृश्चिक जात्याशीविष १ मण्डूकजात्याशीविष २ उरगजात्याशीविष ३ और मनुष्यजात्याशीविष ४ जो प्राणी जातिसे जन्मसे आशीविष विषधर होते हैं ये जात्याशीविष हैं.
ભક્ષણને અધિકાર ચાલી રહ્યો છે. આ સંબંધને અનુલક્ષીને હવે સૂત્રકાર આશીવિષેની પ્રરૂપણ કરે છે–
" चत्तारि जाइ आसीविसा पण्णत्ता" त्याह-(सू. ४) __साशीविष या२ ५४१२। Jan छ-(१) वृश्चित त्याशाविष, (२) भ' त्याशीविष, (3) ७२त्याशीविष मने (४) मनुष्य त्या विष. જે જીવ જન્મથી જ આશીવિષ (વિષધર) હોય છે તેને “જાત્યાશીવિષ” કહે છે.
श्री. स्थानांग सूत्र :03
