________________
१७०
स्थानाङ्गसूत्रे
पुनः कन्थकदृष्टान्तसूत्रम् -
" चत्तारि कंथगा " इत्यादि - कन्यकाश्चत्वारः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - जातिसपन्नो नामैको नो जयसम्पन्नः १, जयसम्पन्नो नामैको नो जातिसम्पन्नः २, एको जातिसम्पन्नोऽपि जयसम्पन्नोऽपि ३ । एको नो जातिसम्पन्नो नो जयसपन्नः ४ । एते सुगमाः, नवरं - जयः - पराभिभवः । (६) अत्र पुरुषजातदार्शन्तिकसूत्रम् -
" एवामेव चत्तारि पुरिसजाया " इत्यादि - एवमेव- अनन्तरोक्तकन्यकत्र देव चत्वारि पुरुषजातानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा- जातिसम्पन्नो नामैको नो जयस *पन्नः १ | जयसम्पन्नो नामैको नो जातिसम्पन्नः २ । एको जातिसम्पन्नोऽपि जयसम्पन्नोऽपि ३॥ एको नो जातिसम्पन्नो नो जयसम्पन्नः ४ (६)
छठे सूत्र में जो कन्धक चतुर्भगी कही गई है वह इस प्रकार से है जैसे कोई एक कन्धक ऐसा होता है जो जाति सम्पन्न हुआ भी जय सम्पन्न नहीं होता है १ कोई एक कन्धक जय सम्पन्न होने पर भी जाति सम्पन्न नहीं होता है २, कोई एक कन्थक उभय सम्पन्न होता है ३ और कोई कन्थक ऐसा भी होता है जो जाति सम्पन्न ही होता है ४, परका अभिभव करना इसका नाम जय है (६) इसी प्रकार से पुरुष भी चार प्रकार के होते हैं-जैसे कोई एक पुरुष जाति सम्पन्न होता हुआ भी जय सम्पन्न नहीं होता है. १ कोई एक जयसम्पन्न होता हुआ भी जाति सम्पन्न नहीं होता है २ कोई एक जाति और जय इन दोनोंसे भी सम्पन्न होता है ३ और कोई एक पुरुष जाति और जय इन दोनों से भी सम्पन्न नहीं होता है ४ (६)
છઠ્ઠા સૂત્રમાં કન્થકના જે ચાર પ્રકાર કહ્યા છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે—(૧) કોઇ એક કન્થક જાતિસ ́પન્ન હેાય છે પણ જયસપન્ન હતા નથી. (૨) કાઇ એક કન્થક જયસ ́પન્ન હોય છે પણ જાતિસ'પન્ન હતા નથી. (૩) કાઈ એક કન્થક જાતિ અને જય અન્નેથી સ`પન્ન હોય છે અને (૪) કાઇ એક કન્થક જાતિસ'પન્ન પણ હાતા નથી અને જયસ'પન્ન પણ હતા નથી એજ પ્રમાણે દાન્તિક પુરુષના પણ નીચે પ્રમાણે ચાર પ્રકાર પણ પડે છે— (૧) કાઈ એક પુરુષ જાતિસ'પન્ન હોય છે પણ જયસ'પન્ન હાતા નથી. (૨) કાઈ પુરુષ જયસ′પન્ન હોય છે પણ જાતિસ પન્ન હતેા નથી. (૩) કાઈ પુરુષ જાતિસ ́પન્ન પણુ હાય છે અને જયસ'પન્ન પણ હાય છે. (૪) કોઈ પુરુષ જાતિસ'પન્ન પણ હેાતા નથી અને જયસ′પન્ન પણ હાતા નથી.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૩
