________________
१५६
स्थानाङ्गसूत्रे सिद्धान्ते अविनिश्चितः-संशययुक्तो भवति तदा स तथा तथा सिद्धान्तप्रत्यनीक:सिद्धान्तप्रतिकूलो भवति । १। इति प्रथमः । १। तथा-एकः पुरुष एकेनश्रुतेनैव वर्धते द्वाभ्यां-सम्यग्दर्शन-विनयाभ्यां हीयत इति द्वितीयः । २ । तथाएको द्वाभ्या-श्रुतानुष्ठानाभ्यां वर्धते, एकेन-सम्यग्दर्शनेन होयते । इति तृतीयः । ३ । तथा-एको द्वाभ्यां-श्रुतानुष्ठानाभ्यां वर्धते, द्वाभ्यां सम्यग्दर्शन-विनयाभ्यां हीयत इति चतुर्थः । ४ । (१)
यद्वा-एक एकेन-ज्ञानेन वर्धते, एकेन-रागेण हीयते, इति प्रथमः । १ । तथा-एक एकेन-ज्ञानेन वर्धते दाभ्यां राग-द्वेषाभ्यां हीयते. इति द्वितीयः ।। आहत होता है और शिष्य गणोंसे परिवेष्टित होता है वह यदि सिद्धान्त में अविनिश्चित संशययुक्त हो जाता है तो वह वैसे २ सिद्धान्त प्रत्यनीक-सिद्धान्त प्रतिकूल हो जाता है
तथा कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो केवल एक श्रुतसेही तो बढता है पर सम्यग्दर्शन और विनय इन दोसे रहित होता है २ अर्थात् श्रुतज्ञानकी तो वृद्धि कर लेता है पर सम्यग्दर्शन और विनय इनकी वृद्धि नहीं करता है इनसे हीन होता है २ तथा कोई पुरुष ऐसा होता है जो श्रुत और अनुष्ठान इन दो से बढता है पर एक सम्यग्दर्शन से हीन होता है ३ तथा कोई एक ऐसा होता है श्रुत
और अनुष्ठान इन दोसे बढता है और सम्यग्दर्शन एवं विनय इन दोसे हीन होता है ४-१
अथया--कोई एक पुरुष ऐसा होता है जो ज्ञानसे बढता है-चढा होता है और एक रागसे हीन होता है १ कोई एक पुरुष ऐसा होता આવે એ ) થતો જાય છે, અને શિષ્યના સમૂહથી યુક્ત થતું જાય છે, તેમ તેમ જે તે સંશયયુક્ત પણ થતું જાય તો તે સિદ્ધાન્ત પ્રત્યેનીક-સિદ્ધાન્ત પ્રતિકૂલ પણ થતા જાય છે.
(૨) કેઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે એકલા શ્રતમાં તે વૃદ્ધિ પામતે રહે છે, પરંતુ સમ્યગૂ દર્શન અને વિનયથી રહિત થતો જાય છે. એટલે કે તે શ્રુતજ્ઞાન તે વધારે છે પણ સમ્યગ્ગદર્શન અને વિનયની વૃદ્ધિ કરતું નથી પણ તેનાથી વિહીન થતું જાય છે. (૩) કેઈ એક પુરુષ એ. હોય છે કે જે બેમાં મૃત અને અનુષ્કાનમાં આગળ વધતું જાય છે, પણ એકથી સમ્યગુદર્શનથી જ વિહીન થતો જાય છે. (૪) કેઈ એક પુરુષ એ હોય છે કે જે શ્રત અને અનુષ્ઠાનમાં તે વૃદ્ધિ કરતે રહે છે પણ સમ્યગદર્શન અને વિનયથી રહિત થતું જાય છે. અથવા–(૧) કે એક પુરુષ
श्री. स्थानांग सूत्र :03
